Kiến trúc sư Kengo Kuma được biết đến như một trong những biểu tượng kiến trúc đương đại của Nhật Bản và thế giới. Ông nổi tiếng với triết lý thiết kế đề cao sự hòa hợp giữa con người, công trình và môi trường tự nhiên. Những tác phẩm của ông không chỉ mang vẻ đẹp tinh tế mà còn thể hiện sự tôn trọng sâu sắc đối với vật liệu truyền thống và cảnh quan xung quanh.
Kengo Kuma Là Ai?
Kiến trúc sư Kengo Kuma, sinh ngày 8 tháng 8 năm 1954 tại Yokohama, Nhật Bản, đã vươn lên trở thành một trong những kiến trúc sư có tầm ảnh hưởng nhất thế giới. Ông được ngưỡng mộ bởi cách tiếp cận độc đáo, kết hợp hài hòa giữa tinh thần kiến trúc truyền thống Nhật Bản và kỹ thuật xây dựng hiện đại. Triết lý xuyên suốt trong sự nghiệp của Kuma là tạo ra những không gian khiêm nhường, sử dụng vật liệu tự nhiên như gỗ, tre, đá và giấy để làm mờ ranh giới giữa bên trong và bên ngoài, giữa công trình và thiên nhiên.
Sau khi hoàn thành chương trình học tại Đại học Tokyo danh tiếng, nơi ông tốt nghiệp chuyên ngành Kiến trúc vào năm 1979, Kengo Kuma tiếp tục con đường học vấn và nghiên cứu tại Đại học Columbia ở New York. Thời gian này đã mở rộng tầm nhìn của ông về kiến trúc toàn cầu, đồng thời củng cố niềm tin vào giá trị của vật liệu tự nhiên và sự bền vững. Năm 1990, ông chính thức thành lập văn phòng Kengo Kuma & Associates tại Tokyo. Kể từ đó, công ty đã phát triển không ngừng, thực hiện hàng trăm dự án đa dạng về quy mô và chức năng trên khắp thế giới, từ các bảo tàng, nhà ga, đến khách sạn, nhà ở và không gian công cộng. Mỗi công trình đều là một minh chứng cho triết lý kiến trúc độc đáo và tầm nhìn vượt trội của ông.
Hành Trình Phát Triển Sự Nghiệp Kiến Trúc Sư Kengo Kuma
Hành trình sự nghiệp của Kiến trúc sư Kengo Kuma là một chuỗi các bước phát triển liên tục, từ những thử nghiệm ban đầu đến việc khẳng định phong cách và tầm ảnh hưởng trên quy mô toàn cầu.
Những năm đầu đời và hành trình giáo dục
Kengo Kuma lớn lên tại Nhật Bản trong một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ về kinh tế và đô thị hóa. Ông sớm có sự kết nối sâu sắc với vẻ đẹp của kiến trúc gỗ truyền thống và văn hóa bản địa. Sau khi tốt nghiệp Đại học Tokyo, việc học tập và nghiên cứu tại Đại học Columbia vào đầu thập niên 1980 đã giúp ông tiếp cận với những xu hướng kiến trúc phương Tây, đặc biệt là chủ nghĩa hậu hiện đại và sự quan tâm mới đối với bối cảnh địa phương. Sự kết hợp giữa nền tảng văn hóa Nhật Bản và tầm nhìn quốc tế này đã định hình nên tư duy thiết kế độc đáo của Kuma sau này.
Xem Thêm Bài Viết:- Khám Phá Cách Vẽ Anime Chibi Nữ Đơn Giản Cực Dễ Thương
- Tuyển Tập Hình Ảnh Đồ Dùng Trong Gia Đình Phổ Biến
- Thông tin chi tiết về giai đoạn học sinh cấp 2
- Tích phân Toán 12: Kiến thức trọng tâm
- Tuổi Hợi Hợp Màu Gì 2025: Bí Quyết Chọn Sắc Màu
Khởi đầu sự nghiệp và định hình phong cách (1987–1999)
Năm 1987, Kengo Kuma thành lập Spatial Design Studio, tiền thân của Kengo Kuma & Associates (được thành lập vào năm 1990). Giai đoạn này chứng kiến ông thử nghiệm với nhiều loại dự án nhỏ hơn, tìm kiếm cách để đưa vật liệu tự nhiên vào các công trình hiện đại. Một trong những dự án bước ngoặt là Bảo tàng Nước (Museum of Water) tại Kōgen-machi, Hokkaido (1995). Công trình này sử dụng các tấm đá xếp chồng lên nhau một cách tinh tế, tạo cảm giác như một phần của cảnh quan thiên nhiên, chứ không phải một khối kiến trúc đồ sộ áp đặt lên môi trường. Dự án này đã giúp Kuma được công nhận với khả năng kết hợp kiến trúc và thiên nhiên một cách hài hòa.
Kiến trúc sư Kengo Kuma tại công trường
Phát triển triết lý kiến trúc “khiêm nhường” (2000–2010)
Trong thập kỷ đầu của thế kỷ 21, Kiến trúc sư Kengo Kuma tập trung phát triển sâu sắc triết lý kiến trúc mà ông gọi là “kiến trúc khiêm nhường” hay “kiến trúc âm”. Mục tiêu là tạo ra những công trình hòa quyện vào môi trường, giảm thiểu sự phô trương và tối đa hóa sự kết nối giữa con người với thiên nhiên. Ông tìm cách làm tan biến kiến trúc vào bối cảnh xung quanh bằng cách sử dụng các vật liệu nhẹ, cấu trúc phân tán và các yếu tố tự nhiên. Các dự án trong giai đoạn này, như Bảo tàng Nghệ thuật Tỉnh Nagano (2000) hoặc Trung tâm Văn hóa và Du lịch Asakusa tại Tokyo (2012), là những minh chứng rõ nét cho cách tiếp cận này. Trung tâm Asakusa sử dụng hệ lam gỗ phức tạp ở mặt tiền, gợi nhớ kiến trúc truyền thống trong một bối cảnh đô thị hiện đại.
Tầm ảnh hưởng toàn cầu và các công trình biểu tượng (2010–nay)
Từ năm 2010 đến nay, Kengo Kuma đã củng cố vị thế là một kiến trúc sư hàng đầu thế giới với hàng loạt công trình quy mô lớn tại nhiều quốc gia. Ông đã thành công trong việc mang triết lý thiết kế độc đáo của mình vươn ra ngoài biên giới Nhật Bản, thực hiện các dự án tại châu Âu, Bắc Mỹ, châu Á và châu Úc. Các công trình như Bảo tàng V&A Dundee ở Scotland (2018) hay Sân vận động Quốc gia Nhật Bản cho Thế vận hội Tokyo 2020 là những ví dụ điển hình. Bảo tàng V&A Dundee, lấy cảm hứng từ vách đá Scotland, thể hiện khả năng của Kuma trong việc diễn giải cảnh quan tự nhiên bằng ngôn ngữ kiến trúc hiện đại, sử dụng các tấm bê tông đúc sẵn xếp lớp. Sân vận động Quốc gia Nhật Bản, một dự án mang tính biểu tượng quốc gia, lại nhấn mạnh việc sử dụng gỗ địa phương và thiết kế mở, tạo ra một không gian thể thao vừa hiện đại vừa gợi nhớ truyền thống.
Triết Lý Kiến Trúc Đậm Dấu Ấn Kengo Kuma
Triết lý thiết kế của Kiến trúc sư Kengo Kuma không chỉ đơn thuần là về hình thức hay chức năng, mà còn là về cách kiến trúc tương tác với môi trường xung quanh và mang lại cảm giác cho con người. Ông luôn tìm cách tạo ra những công trình “biến mất” hoặc hòa quyện vào bối cảnh, thay vì đứng tách biệt và áp đặt.
Kiến trúc hòa vào thiên nhiên
cốt lõi trong triết lý của Kuma là niềm tin rằng kiến trúc nên là một phần của thiên nhiên, chứ không phải là đối nghịch. Ông không muốn tạo ra những khối hộp bê tông lạnh lẽo, mà muốn xây dựng những không gian ấm áp, kết nối với cây xanh, ánh sáng và gió. Điều này được thể hiện qua việc sử dụng vật liệu tự nhiên, thiết kế các khoảng mở, và bố trí công trình sao cho phù hợp với địa hình và khí hậu địa phương. Mục tiêu là tạo ra sự thoải mái toàn diện cho người sử dụng, không chỉ về vật lý mà còn về tinh thần, giúp họ cảm thấy được kết nối với thế giới tự nhiên xung quanh.
Chú trọng bối cảnh và văn hóa địa phương
Mỗi dự án của Kengo Kuma đều bắt đầu bằng việc nghiên cứu kỹ lưỡng bối cảnh văn hóa và địa lý của địa điểm xây dựng. Ông tin rằng kiến trúc nên phản ánh đặc trưng của nơi nó tồn tại. Việc sử dụng vật liệu sẵn có tại địa phương, áp dụng các kỹ thuật xây dựng truyền thống, và diễn giải lại các yếu tố văn hóa trong ngôn ngữ kiến trúc hiện đại là những cách ông thực hiện triết lý này. Điều này giúp công trình không chỉ phù hợp với môi trường mà còn được cộng đồng địa phương đón nhận và yêu quý.
Sử Dụng Vật Liệu Tự Nhiên: Linh Hồn Trong Thiết Kế Của Kuma
Một trong những đặc điểm nhận dạng rõ ràng nhất trong các tác phẩm của Kiến trúc sư Kengo Kuma là sự ưu tiên tuyệt đối cho vật liệu tự nhiên, đặc biệt là gỗ. Ông không chỉ sử dụng gỗ như một vật liệu xây dựng thông thường, mà còn biến nó thành yếu tố nghệ thuật, thể hiện sự khéo léo và tinh tế trong từng chi tiết.
Gỗ – Chất liệu chủ đạo
Kuma thường sử dụng gỗ với nhiều hình thức khác nhau, từ các thanh gỗ nhỏ ghép nối phức tạp (như trong hệ kết cấu của Bảo tàng Nghệ thuật Dân gian Học viện Nghệ thuật Trung Quốc) đến các tấm gỗ lớn làm mặt tiền hoặc cấu trúc chịu lực. Cách ông sử dụng gỗ thường gợi nhớ đến kỹ thuật mộc truyền thống của Nhật Bản, nhưng được áp dụng trong các thiết kế hiện đại. Gỗ mang lại cảm giác ấm áp, gần gũi và có khả năng “thở” cùng môi trường, giúp công trình trở nên thân thiện và bền vững hơn.
Kết cấu gỗ phức tạp của Kengo Kuma
Tre, đá và các vật liệu khác
Bên cạnh gỗ, Kiến trúc sư Kengo Kuma còn sử dụng tre, đá, giấy và các vật liệu tái chế khác. Ông luôn tìm cách khám phá tiềm năng của từng loại vật liệu, không chỉ về mặt cấu trúc mà còn về mặt cảm giác và kết cấu. Ví dụ, việc sử dụng tre trong ngôi nhà tại Commune của Vạn Lý Trường Thành ở Trung Quốc đã tạo ra một không gian nhẹ nhàng, thoáng đãng và hài hòa với cảnh quan núi đồi xung quanh. Đá được ông sử dụng để tạo nên sự vững chãi, mộc mạc, thường xuất hiện ở phần đế hoặc các bức tường ngoại thất. Việc kết hợp đa dạng các vật liệu tự nhiên này giúp mỗi công trình của Kuma mang một vẻ đẹp riêng biệt và độc đáo.
Ngôi nhà tường tre hòa quyện thiên nhiên
Phong Cách Thanh Thoát và Tinh Tế
Phong cách thiết kế của Kiến trúc sư Kengo Kuma thường được mô tả là thanh thoát, nhẹ nhàng và tinh tế, đối lập với xu hướng kiến trúc hoành tráng, đồ sộ. Ông tập trung vào việc tạo ra những không gian mang tính con người, nơi người sử dụng có thể cảm thấy thoải mái và thư thái.
Tạo cảm giác nhẹ nhàng và minh bạch
Kuma thường sử dụng các yếu tố kiến trúc nhỏ, lặp lại hoặc xếp lớp (như thanh gỗ, lam che nắng, tấm đá mỏng) để tạo cảm giác công trình không phải là một khối đặc mà là một cấu trúc “thở”, có sự tương tác với ánh sáng và không khí. Điều này giúp giảm bớt cảm giác nặng nề, cứng nhắc thường thấy trong nhiều công trình hiện đại. Việc sử dụng vật liệu nhẹ và các hệ kết cấu tinh xảo cũng góp phần tạo nên vẻ ngoài thanh thoát.
Chơi đùa với ánh sáng và bóng đổ
Ánh sáng là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong thiết kế của Kiến trúc sư Kengo Kuma. Ông khéo léo sử dụng ánh sáng tự nhiên để làm nổi bật kết cấu vật liệu, tạo ra những hiệu ứng bóng đổ động và biến đổi không gian theo thời gian trong ngày. Các lớp vật liệu mỏng, các khe hở nhỏ hoặc hệ lam che nắng không chỉ có chức năng che chắn mà còn là công cụ để “chạm khắc” ánh sáng, mang lại vẻ đẹp huyền ảo và thơ mộng cho công trình.
Khách sạn sinh thái tại Paris
Những Công Trình Biểu Tượng Của Kengo Kuma
Trong suốt sự nghiệp của mình, Kiến trúc sư Kengo Kuma đã tạo ra vô số công trình ấn tượng trên khắp thế giới. Dưới đây là một số tác phẩm tiêu biểu nhất, thể hiện rõ ràng triết lý và phong cách đặc trưng của ông.
Sân vận động Quốc gia Nhật Bản (Tokyo, 2020)
Là công trình trung tâm của Thế vận hội Tokyo 2020, Sân vận động Quốc gia Nhật Bản là một trong những dự án quy mô và quan trọng nhất của Kuma. Sân vận động này nổi bật với việc sử dụng một lượng lớn gỗ tuyết tùng địa phương được xử lý đặc biệt để tăng độ bền. Thiết kế mái che và mặt tiền sử dụng hệ lam gỗ xếp lớp, tạo nên vẻ ngoài mềm mại, gợi nhớ kiến trúc truyền thống Nhật Bản như các ngôi đền hay đền thờ Thần đạo. Sân vận động được thiết kế mở, cho phép gió lưu thông tự nhiên, góp phần vào sự thoải mái cho khán giả và vận động viên. Đây là một ví dụ điển hình về cách Kuma kết hợp quy mô lớn với vật liệu tự nhiên và triết lý hòa hợp môi trường.
Bảo tàng V&A Dundee (Scotland, 2018)
Công trình đầu tiên của Kiến trúc sư Kengo Kuma tại Vương quốc Anh, Bảo tàng V&A Dundee là một biểu tượng kiến trúc trên bờ sông Tay ở Scotland. Thiết kế của bảo tàng lấy cảm hứng từ hình dạng của các vách đá dọc bờ biển Scotland. Kuma đã sử dụng hơn 2.500 tấm bê tông đúc sẵn riêng lẻ để tạo nên mặt tiền cong, xếp lớp, mang lại cảm giác chuyển động và kết cấu độc đáo. Mặc dù sử dụng vật liệu bê tông, cách xử lý bề mặt và hình khối của Kuma vẫn tạo ra sự kết nối với cảnh quan thiên nhiên xung quanh, thể hiện khả năng biến hóa vật liệu và diễn giải bối cảnh địa phương.
Bảo tàng V&A Dundee, kiệt tác của Kengo Kuma tại Scotland
Trung tâm Văn hóa và Du lịch Asakusa (Tokyo, 2012)
Nằm ngay đối diện cổng Kaminarimon nổi tiếng ở Asakusa, Tokyo, công trình tám tầng này là một ví dụ ấn tượng về việc đưa vật liệu gỗ và triết lý thiết kế nhẹ nhàng vào một khu vực đô thị sầm uất. Mỗi tầng của tòa nhà được hình dung như một “ngôi nhà” riêng biệt với mái dốc, xếp chồng lên nhau. Mặt tiền sử dụng hệ lam gỗ dọc, giúp kiểm soát ánh sáng mặt trời và tạo ra hiệu ứng thị giác độc đáo. Công trình này phục vụ nhiều chức năng, từ trung tâm thông tin du lịch, phòng họp, đến sảnh đa năng và sân thượng ngắm cảnh, chứng tỏ khả năng của Kuma trong việc tạo ra các không gian đa dụng nhưng vẫn giữ được nét thẩm mỹ tinh tế.
Tầm Ảnh Hưởng Toàn Cầu Của Kiến Trúc Sư Kengo Kuma
Tầm ảnh hưởng của Kiến trúc sư Kengo Kuma vượt ra ngoài phạm vi các công trình cụ thể của ông. Ông đã góp phần định hình lại cách chúng ta suy nghĩ về kiến trúc, vật liệu và mối quan hệ với môi trường.
Tiên phong cho kiến trúc bền vững
Trong bối cảnh thế giới ngày càng quan tâm đến biến đổi khí hậu và môi trường, việc Kuma kiên trì sử dụng vật liệu tự nhiên, tái chế và áp dụng các nguyên tắc thiết kế thụ động (sử dụng thông gió, ánh sáng tự nhiên) đã biến ông thành một người tiên phong trong lĩnh vực kiến trúc bền vững. Phong cách của ông khuyến khích các kiến trúc sư khác tìm kiếm giải pháp thân thiện với môi trường và sử dụng tài nguyên một cách có trách nhiệm hơn.
Kết nối truyền thống và hiện đại
Kuma đóng vai trò như một “cầu nối” vững chắc giữa di sản kiến trúc phong phú của Nhật Bản và xu hướng thiết kế hiện đại. Ông không sao chép nguyên bản các yếu tố truyền thống mà diễn giải chúng theo cách mới, phù hợp với nhu cầu và công nghệ đương đại. Điều này không chỉ giúp bảo tồn và quảng bá văn hóa Nhật Bản mà còn chứng minh rằng kiến trúc truyền thống vẫn có giá trị và khả năng ứng dụng trong thế giới ngày nay.
Nguồn cảm hứng cho thế hệ kiến trúc sư trẻ
Triết lý sâu sắc, cách tiếp cận độc đáo và những công trình đẹp mắt của Kiến trúc sư Kengo Kuma là nguồn cảm hứng lớn cho thế hệ kiến trúc sư trẻ trên toàn thế giới. Ông cho thấy rằng kiến trúc không nhất thiết phải là những khối bê tông khổng lồ mà có thể là những không gian nhẹ nhàng, gần gũi, kết nối con người với thiên nhiên và văn hóa. Tư duy dám thử nghiệm với vật liệu và kỹ thuật mới của ông cũng là bài học quý giá cho những người mới vào nghề.
Câu hỏi thường gặp về Kiến trúc sư Kengo Kuma
Kengo Kuma nổi tiếng nhất với điều gì?
Ông nổi tiếng nhất với việc sử dụng rộng rãi và sáng tạo các vật liệu tự nhiên, đặc biệt là gỗ, trong các thiết kế hiện đại của mình, cùng với triết lý kiến trúc hòa quyện vào môi trường và cảnh quan xung quanh.
Triết lý kiến trúc chính của Kengo Kuma là gì?
Triết lý chính của ông là tạo ra “kiến trúc âm” hoặc “kiến trúc khiêm nhường”, nơi công trình không phô trương mà hòa quyện vào bối cảnh, sử dụng vật liệu tự nhiên và ánh sáng để tạo ra không gian ấm áp, kết nối con người với thiên nhiên.
Kengo Kuma đã thiết kế những công trình nổi bật nào ngoài Nhật Bản?
Một số công trình tiêu biểu của ông ngoài Nhật Bản bao gồm Bảo tàng V&A Dundee ở Scotland, Ngôi nhà tường tre tại Trung Quốc, và nhiều dự án tại Pháp, Mỹ, và các quốc gia khác.
Tại sao Kengo Kuma được gọi là “bậc thầy kiến trúc gỗ”?
Ông được gọi như vậy vì khả năng đặc biệt trong việc sử dụng gỗ một cách tinh tế và đột phá, kết hợp kỹ thuật truyền thống với thiết kế hiện đại để tạo ra những cấu trúc phức tạp và mang tính thẩm mỹ cao, khẳng định vẻ đẹp và tiềm năng của gỗ trong kiến trúc đương đại.
Kiến trúc của Kengo Kuma có bền vững không?
Có, kiến trúc của Kengo Kuma được xem là rất bền vững nhờ vào việc ưu tiên sử dụng vật liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường, áp dụng các giải pháp thiết kế thụ động như thông gió và chiếu sáng tự nhiên, cũng như chú trọng sự hài hòa với bối cảnh địa phương.
Kiến trúc sư Kengo Kuma đã để lại một di sản kiến trúc đồ sộ và đầy cảm hứng, khẳng định sức mạnh của sự hòa hợp giữa con người, công trình và thiên nhiên. Triết lý sử dụng vật liệu tự nhiên và thiết kế khiêm nhường của ông tiếp tục ảnh hưởng sâu sắc đến ngành kiến trúc toàn cầu và là nguồn cảm hứng cho We Art Studio khám phá những vẻ đẹp của không gian sống bền vững.
