Rơ le nhiệt, hay còn gọi là thermostat, đóng vai trò như “bộ não” điều khiển hoạt động làm lạnh của tủ lạnh. Đây là một linh kiện nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng, giúp duy trì nhiệt độ ổn định bên trong, bảo quản thực phẩm tươi ngon và tối ưu hóa năng lượng tiêu thụ. Khi rơ le nhiệt gặp vấn đề, hiệu suất làm lạnh của tủ lạnh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến hư hỏng thực phẩm hoặc tiêu tốn điện năng bất thường. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu rơ le nhiệt tủ lạnh bị hỏng và hướng dẫn cách kiểm tra sơ bộ tại nhà.
1. Rơ le nhiệt tủ lạnh là gì và vai trò của nó?
Rơ le nhiệt tủ lạnh (Thermostat) là một bộ phận cảm biến và điều khiển nhiệt độ. Chức năng chính của nó là theo dõi nhiệt độ bên trong tủ lạnh. Khi nhiệt độ đạt đến mức cài đặt (do người dùng lựa chọn), rơ le sẽ ngắt nguồn điện cấp cho máy nén (block) để dừng quá trình làm lạnh. Ngược lại, khi nhiệt độ tăng lên vượt quá ngưỡng cho phép, rơ le sẽ tự động đóng mạch để máy nén hoạt động trở lại, tiếp tục làm lạnh.
Cơ chế hoạt động của rơ le nhiệt thường dựa trên sự giãn nở của một thanh lưỡng kim hoặc chất lỏng đặc biệt trong ống cảm biến. Sự giãn nở hoặc co lại này tác động lên một công tắc điện, đóng hoặc ngắt mạch. Nhờ có rơ le nhiệt, tủ lạnh có thể duy trì nhiệt độ ổn định, tránh tình trạng quá lạnh gây đóng đá hoặc không đủ lạnh khiến thực phẩm bị hỏng. Đồng thời, việc đóng ngắt hoạt động của máy nén theo nhu cầu nhiệt giúp tiết kiệm điện năng đáng kể và kéo dài tuổi thọ của máy nén.
.jpg)
2. Các dấu hiệu nhận biết rơ le nhiệt tủ lạnh bị hỏng
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu rơ le nhiệt bị lỗi giúp bạn khắc phục kịp thời, tránh những hư hỏng nặng hơn cho tủ lạnh và bảo quản thực phẩm tốt hơn. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến cho thấy rơ le nhiệt có thể đang gặp vấn đề:
Xem Thêm Bài Viết:- 5 Họa Sĩ Nổi Tiếng Trung Quốc Có Ảnh Hưởng Lớn Đến Lịch Sử Nghệ Thuật
- Samsung Cloud Là Gì? Hướng Dẫn Sử Dụng Hiệu Quả Tài Khoản Samsung Cloud
- Bảng Pha Màu Sắc: Cẩm Nang Cơ Bản Cho Người Yêu Nghệ Thuật
- Khám Phá Các Loại Vẽ Tranh Phổ Biến Nhất
- Pha Màu Xanh Ngọc Lam Đẹp Chuẩn Xác Nhất
- Tủ lạnh chạy liên tục, không ngắt: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Thay vì ngắt khi đạt nhiệt độ cài đặt, máy nén cứ chạy mãi. Điều này không chỉ gây tốn điện mà còn có thể khiến nhiệt độ bên trong xuống quá thấp.
- Nhiệt độ quá thấp hoặc đóng đá bất thường: Nếu ngăn mát bị đóng tuyết dày hoặc thực phẩm trong ngăn mát bị đóng đá dù bạn đã cài đặt nhiệt độ bình thường, khả năng cao rơ le nhiệt đã bị kẹt ở trạng thái “đóng mạch” (luôn cho dòng điện qua) hoặc cảm biến nhiệt độ bị sai lệch.
- Tủ lạnh không làm lạnh hoặc làm lạnh rất yếu: Ngược lại với trường hợp trên, nếu rơ le nhiệt bị kẹt ở trạng thái “ngắt mạch” (luôn ngắt dòng điện) hoặc cảm biến hoàn toàn không hoạt động, máy nén sẽ không nhận được tín hiệu để khởi động, dẫn đến tủ lạnh không làm lạnh hoặc làm lạnh rất yếu. Thực phẩm nhanh chóng bị hỏng.
- Tủ lạnh đóng ngắt liên tục trong thời gian ngắn: Thay vì chu kỳ hoạt động làm lạnh rồi nghỉ kéo dài, bạn thấy tủ lạnh cứ đóng rồi ngắt, rồi lại đóng/ngắt liên tục trong vòng vài phút. Điều này có thể do rơ le nhiệt bị lỗi, tín hiệu không ổn định.
- Hơi lạnh thoát ra ngoài nhiều do nhiệt độ thấp: Khi rơ le nhiệt không ngắt và làm nhiệt độ xuống quá sâu, cửa tủ có thể bị ảnh hưởng (ví dụ: gioăng cửa bị cứng, khó đóng kín hoàn toàn), khiến hơi lạnh bị thất thoát ra ngoài. Tuy nhiên, dấu hiệu này thường là hậu quả của nhiệt độ quá thấp, không phải nguyên nhân trực tiếp.
3. Hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra rơ le nhiệt tủ lạnh tại nhà
Việc kiểm tra rơ le nhiệt tại nhà đòi hỏi sự cẩn thận và hiểu biết cơ bản về điện. Nếu không chắc chắn, tốt nhất bạn nên liên hệ thợ sửa chữa chuyên nghiệp. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện một số bước kiểm tra sơ bộ sau:
- Kiểm tra bằng cách điều chỉnh nhiệt độ:
- Đảm bảo tủ lạnh đã hoạt động bình thường và đang làm lạnh.
- Vặn núm điều chỉnh nhiệt độ (rơ le nhiệt) về mức thấp nhất (thường là vị trí “Min” hoặc số nhỏ nhất).
- Lắng nghe kỹ. Sau khoảng 10-15 phút (hoặc có thể lâu hơn tùy dòng tủ và nhiệt độ môi trường), máy nén (tiếng động cơ chạy ù ù) sẽ ngắt hoạt động.
- Nếu bạn vặn về mức thấp nhất mà máy nén vẫn chạy liên tục sau thời gian chờ hợp lý và nhiệt độ bên trong tủ đã đủ lạnh hoặc quá lạnh, rơ le nhiệt có khả năng cao bị hỏng (kẹt).
- Sau khi máy nén ngắt, hãy thử vặn núm điều chỉnh nhiệt độ lên mức cao hơn. Máy nén sẽ hoạt động trở lại. Nếu máy nén không chạy lại, rơ le nhiệt có thể bị hỏng (kẹt ở trạng thái ngắt).
- Kiểm tra trực quan và bằng đồng hồ VOM (Nếu có kiến thức):
- Lưu ý quan trọng: Cần ngắt nguồn điện hoàn toàn trước khi tiến hành kiểm tra này!
- Tháo rơ le nhiệt ra khỏi tủ lạnh (vị trí thường gần bảng điều khiển nhiệt độ).
- Kiểm tra bằng mắt thường xem đầu cảm biến (thường là một ống kim loại nhỏ gắn ở cuối sợi dây đồng/mao dẫn) có bị gãy, biến dạng hay không.
- Sử dụng đồng hồ đo điện trở (VOM). Đặt đồng hồ ở chế độ đo thông mạch hoặc đo điện trở.
- Tại nhiệt độ phòng bình thường, hai chân đấu điện của rơ le nhiệt thường phải thông mạch (đồng hồ kêu tít hoặc chỉ số điện trở thấp).
- Sau đó, bạn có thể làm lạnh đầu cảm biến bằng cách ngâm vào nước đá. Khi nhiệt độ xuống thấp, rơ le nhiệt phải ngắt mạch (đồng hồ không kêu hoặc chỉ số điện trở rất cao, vô cùng).
- Nếu rơ le không phản ứng đúng như mô tả trên (không thông mạch ở nhiệt độ thường hoặc không ngắt khi lạnh), nó đã bị hỏng.
Khuyến cáo: Việc tháo lắp và kiểm tra rơ le nhiệt, đặc biệt là sử dụng đồng hồ VOM, đòi hỏi kỹ năng kỹ thuật. Tốt nhất, khi phát hiện các dấu hiệu hỏng, bạn nên liên hệ trung tâm sửa chữa hoặc bảo hành uy tín để được kiểm tra và thay thế rơ le nhiệt một cách an toàn và chính xác, tránh làm hỏng các bộ phận khác của tủ lạnh.
Rơ le nhiệt là trái tim điều khiển nhiệt độ của tủ lạnh. Nhận biết sớm các dấu hiệu hỏng và biết cách kiểm tra sơ bộ tại nhà có thể giúp bạn xác định vấn đề. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả sửa chữa, việc thay thế hoặc sửa chữa rơ le nhiệt bị hỏng nên được thực hiện bởi các kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Đừng ngần ngại liên hệ dịch vụ sửa chữa khi cần thiết.
