Shopee đã khẳng định vị thế là một trong những sàn thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Mô hình kinh doanh trên Shopee thu hút cả người bán cá nhân lẫn doanh nghiệp lớn. Để thành công trên nền tảng này, việc hiểu rõ về mô hình hoạt động cũng như những ưu và nhược điểm là điều cần thiết. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích mô hình kinh doanh của Shopee và đưa ra những lời khuyên hữu ích cho người bán.
1. Lịch sử hình thành và phát triển của Shopee
Shopee được ra mắt chính thức vào ngày 5/2/2015 tại thị trường Singapore, dưới sự bảo trợ của tập đoàn Sea Group (tiền thân là Garena). Sea Group là một công ty đa quốc gia có trụ sở tại Singapore, được thành lập vào năm 2009 bởi ông Forrest Li (Lý Tiểu Đông) cùng các cộng sự của mình.
Với nền tảng công nghệ vững chắc, chính sách giá cả cạnh tranh, phương thức thanh toán đa dạng, linh hoạt và đặc biệt là việc thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi, sự kiện mua sắm hấp dẫn, Shopee đã nhanh chóng thu hút người dùng. Chỉ sau hai năm hoạt động, nền tảng này đã ghi nhận hơn 45 triệu người dùng hoạt động hàng tháng.
Sau những thành công bước đầu tại thị trường quê nhà Singapore, Shopee nhanh chóng mở rộng quy mô hoạt động sang các quốc gia lân cận trong khu vực Đông Nam Á, bao gồm Malaysia, Thái Lan, Indonesia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam. Chiến lược mở rộng thần tốc này đã giúp Shopee nhanh chóng trở thành một “gã khổng lồ” trong lĩnh vực thương mại điện tử, trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với các tên tuổi lớn khác như Lazada, Taobao, hay Aliexpress.
Không chỉ dừng lại ở Đông Nam Á, Shopee tiếp tục vươn mình ra các thị trường quốc tế lớn hơn tại châu Mỹ và châu Âu. Theo thống kê từ App Annie (một công cụ phân tích thị trường ứng dụng uy tín), Shopee đã vươn lên vị trí ứng dụng mua sắm được tải xuống nhiều thứ 2 trên toàn cầu, chỉ sau “ông lớn” Amazon, minh chứng cho sự phát triển vượt bậc và ảnh hưởng toàn cầu của nền tảng này.
Xem Thêm Bài Viết:- Phối màu đỏ với màu gì để tạo ấn tượng hài hòa
- Bí Quyết Về Cách Vẽ Cây Xương Rồng Đẹp Mắt Và Đơn Giản
- Tuyển sinh Trường Đại học Kỹ thuật – Hậu cần CAND
- Phân biệt rõ ràng giữa Đại học và Cao đẳng
- Bộ sưu tập ảnh Obanai Iguro ấn tượng nhất
2. Mô hình kinh doanh cốt lõi của Shopee
Khi mới ra mắt, mô hình kinh doanh chủ yếu của Shopee là C2C (Consumer to Consumer – Người tiêu dùng đến Người tiêu dùng). Có thể hình dung Shopee lúc đó như một “chợ trực tuyến” khổng lồ, đóng vai trò là trung gian kết nối giữa những người bán cá nhân hoặc doanh nghiệp nhỏ với người mua hàng cuối cùng. Mô hình này tạo điều kiện thuận lợi cho bất kỳ ai muốn thử sức kinh doanh online mà không cần đầu tư quá nhiều vào cơ sở hạ tầng hay cửa hàng vật lý.
Điểm đột phá giúp Shopee tạo dựng lòng tin ngay từ đầu là việc triển khai dịch vụ ký quỹ độc quyền mang tên Shopee Guarantee. Dịch vụ này hoạt động như một lớp bảo mật, bảo vệ quyền lợi cho cả người mua và người bán khỏi các rủi ro gian lận. Theo đó, khi người mua đặt hàng và thanh toán, số tiền sẽ được Shopee giữ lại chứ không chuyển trực tiếp cho người bán ngay lập tức. Người bán chỉ nhận được tiền khi người mua đã nhận hàng, kiểm tra và xác nhận rằng sản phẩm đúng với mô tả và họ hoàn toàn hài lòng. Trong trường hợp người mua không hài lòng với sản phẩm nhận được (ví dụ: hàng lỗi, sai mô tả, hư hỏng), họ có thể yêu cầu trả hàng/hoàn tiền. Shopee sẽ đứng ra giải quyết tranh chấp và hoàn tiền lại cho người mua nếu yêu cầu được đánh giá là hợp lý. Cơ chế này được xem là một tính năng độc đáo và then chốt giúp Shopee nhanh chóng giành được sự tin tưởng của người dùng.
Theo thời gian, Shopee đã mở rộng và phát triển mô hình kinh doanh của mình sang cả B2C (Business to Customer – Doanh nghiệp đến Người tiêu dùng). Sự thay đổi này thu hút thêm nhiều doanh nghiệp lớn, các nhãn hàng uy tín tham gia bán hàng trực tiếp trên nền tảng, mang đến cho người tiêu dùng đa dạng lựa chọn sản phẩm chính hãng và chất lượng cao hơn.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường và cạnh tranh hiệu quả, Shopee đã liên tục ra mắt và phát triển một loạt các tính năng và dịch vụ mới, tạo nên một hệ sinh thái thương mại điện tử toàn diện:
- Shopee Mall: Khu vực dành riêng cho các gian hàng chính hãng của các thương hiệu uy tín trong nước và quốc tế, đảm bảo nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, mang đến sự an tâm cho người mua.
- Shopee Pay: Ví điện tử được tích hợp trực tiếp trên ứng dụng Shopee, cung cấp phương thức thanh toán nhanh chóng, an toàn và tiện lợi. Shopee Pay còn thường xuyên có các chương trình khuyến mãi, hoàn tiền, voucher độc quyền, khuyến khích người dùng sử dụng và chi tiêu nhiều hơn trên nền tảng.
- Shopee Live: Tính năng phát sóng trực tiếp cho phép người bán giới thiệu sản phẩm, tương tác trực tiếp với người xem, trả lời câu hỏi và xử lý đơn hàng ngay trong buổi livestream. Tính năng này giúp tăng sự gắn kết, xây dựng lòng tin và thúc đẩy quyết định mua sắm của khách hàng.
- Shopee Food: Dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến, cho phép người dùng đặt món từ hàng ngàn nhà hàng và quán ăn khác nhau. Việc tận dụng lượng người dùng khổng lồ và mạng lưới giao hàng sẵn có đã giúp Shopee Food nhanh chóng mở rộng thị trường.
Bỏ túi cách thanh toán hoá đơn SpayLater Shopee nhanh chóng và đơn giản
3. Ưu và nhược điểm trong mô hình kinh doanh của Shopee
Giống như bất kỳ nền tảng nào, mô hình kinh doanh của Shopee cũng tồn tại những ưu điểm vượt trội và cả những hạn chế nhất định mà người bán và người mua cần biết.
3.1 Ưu điểm khi kinh doanh và mua sắm trên Shopee
Để trở thành sàn thương mại điện tử hàng đầu, Shopee đã phát huy tối đa những thế mạnh của mình:
Đối với người bán
-
Quy trình đăng ký đơn giản, giao diện thân thiện: Người bán có thể dễ dàng tạo tài khoản, thiết lập gian hàng và đăng sản phẩm chỉ với vài bước cơ bản. Giao diện quản lý bán hàng của Shopee được thiết kế trực quan, giúp ngay cả những người mới bắt đầu cũng có thể nhanh chóng làm quen và vận hành việc kinh doanh.
-
Đa dạng hóa ngành hàng và sản phẩm: Shopee là nơi tập trung hầu hết các loại sản phẩm, từ các mặt hàng thời trang, phụ kiện, đồ điện tử, đồ gia dụng, mỹ phẩm cho đến thực phẩm, sách vở và nhiều ngành hàng ngách khác. Sự đa dạng này không chỉ đáp ứng mọi nhu cầu mua sắm của người dùng mà còn tạo ra một thị trường tiềm năng khổng lồ cho người bán.
-
Chiến lược Marketing và truyền thông hiệu quả: Shopee đầu tư mạnh vào các chiến dịch quảng cáo quy mô lớn, thường xuyên hợp tác với các ngôi sao nổi tiếng có sức ảnh hưởng toàn cầu như Thành Long, Cristiano Ronaldo, nhóm nhạc Blackpink hay nghệ sĩ Việt như Sơn Tùng MTP… Các chiến dịch này được phủ sóng trên nhiều kênh truyền thông, giúp tăng độ nhận diện thương hiệu của Shopee và thu hút lượng lớn traffic cho nền tảng, gián tiếp mang lại cơ hội tiếp cận khách hàng cho người bán.
-
Hỗ trợ và chính sách cho người bán: Shopee cung cấp nhiều chương trình hỗ trợ phí vận chuyển, hợp tác với các đơn vị giao hàng uy tín để đảm bảo quá trình vận chuyển diễn ra nhanh chóng và an toàn. Ngoài ra, nền tảng này còn cung cấp các công cụ quản lý gian hàng hữu ích như báo cáo doanh thu, quản lý tồn kho, công cụ quảng cáo (Shopee Ads), giúp người bán tối ưu hóa hoạt động kinh doanh của mình.
Đối với người mua
-
Giá cả cạnh tranh và ngập tràn ưu đãi: Sản phẩm trên Shopee thường có mức giá rất cạnh tranh. Cùng với đó, Shopee liên tục tung ra các loại mã giảm giá (voucher), mã miễn phí vận chuyển (freeship), chương trình hoàn xu, và các sự kiện mua sắm lớn định kỳ (ngày đôi 1.1, 12.12, sale giữa tháng…). Điều này giúp người tiêu dùng dễ dàng mua được sản phẩm mong muốn với mức giá tốt nhất và tiết kiệm chi phí.
-
Trải nghiệm mua sắm tiện lợi và thông minh: Giao diện ứng dụng và website của Shopee được thiết kế khoa học, thân thiện và dễ sử dụng trên mọi thiết bị. Người dùng có thể tìm kiếm sản phẩm bằng nhiều cách, kể cả bằng hình ảnh. Shopee còn áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để đưa ra các đề xuất sản phẩm phù hợp với sở thích và lịch sử mua sắm của từng người dùng, cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm.
-
Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Hệ thống đánh giá và xếp hạng sản phẩm/người bán giúp tạo ra một môi trường mua sắm minh bạch, nơi người mua có thể tham khảo ý kiến từ những người dùng trước để đưa ra quyết định. Chính sách bảo vệ người mua, bao gồm quy định trả hàng hoàn tiền nếu sản phẩm nhận được không đúng mô tả, bị lỗi hoặc hư hỏng, giúp đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người tiêu dùng.
3.2 Nhược điểm khi kinh doanh và mua sắm trên Shopee
Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, Shopee vẫn còn tồn tại một số mặt hạn chế có thể gây khó khăn hoặc chưa làm hài lòng người dùng:
-
Kiểm soát chất lượng sản phẩm: Mặc dù có khu vực Shopee Mall dành cho hàng chính hãng, việc kiểm soát chất lượng trên toàn bộ sàn vẫn còn là thách thức. Vẫn có trường hợp người bán không uy tín lợi dụng kẽ hở để đăng bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thậm chí giả mạo gian hàng chính hãng để lừa người mua.
-
Thay đổi chính sách: Là một nền tảng lớn, Shopee có thể thay đổi các chính sách liên quan đến phí, vận hành, hoặc quy định bán hàng mà không phải lúc nào cũng được thông báo hoặc giải thích rõ ràng từ sớm. Những thay đổi này đôi khi có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh và lợi ích của cả người bán lẫn người mua.
-
Phụ thuộc vào đơn vị vận chuyển: Tốc độ và chất lượng dịch vụ giao hàng trên Shopee phần lớn phụ thuộc vào hiệu quả hoạt động của các đơn vị vận chuyển là bên thứ ba mà Shopee hợp tác. Vấn đề chậm trễ, thất lạc, hoặc thái độ phục vụ của nhân viên giao hàng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm mua sắm của khách hàng và uy tín của người bán.
-
Lỗi hệ thống và quá tải: Vào các dịp sale lớn hoặc sự kiện đặc biệt, lượng truy cập tăng đột biến có thể khiến ứng dụng hoặc nền tảng Shopee gặp phải tình trạng quá tải, giật lag, hoặc phát sinh lỗi, gây khó chịu cho người dùng trong quá trình mua sắm hoặc thao tác.
Người dùng được phép xem lộ trình giao hàng Shopee bằng Google Maps
4. Một số lưu ý quan trọng dành cho người bán trên Shopee
Để tận dụng tối đa tiềm năng của sàn thương mại điện tử này và xây dựng một mô hình kinh doanh bền vững, các nhà bán hàng cần lưu ý những điểm sau:
- Nghiên cứu thị trường và đối thủ cạnh tranh: Trước khi bắt đầu, hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ về thị trường ngách bạn muốn tham gia, phân tích nhu cầu của khách hàng tiềm năng và đánh giá điểm mạnh/điểm yếu của các đối thủ đang bán sản phẩm tương tự. Điều này giúp bạn xác định được vị thế cạnh tranh và xây dựng chiến lược kinh doanh, marketing phù hợp.
- Xây dựng hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp: Tạo dựng một gian hàng uy tín là yếu tố then chốt. Hãy đầu tư vào việc thiết kế logo, banner chuyên nghiệp, viết mô tả sản phẩm chi tiết, chính xác và chụp ảnh sản phẩm chất lượng cao, thể hiện chân thực sản phẩm. Một gian hàng đẹp mắt, thông tin đầy đủ sẽ giúp tăng tính nhận diện và xây dựng lòng tin với khách hàng.
- Quản lý kho hàng và quy trình giao hàng hiệu quả: Đảm bảo bạn luôn có đủ hàng tồn kho để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và tránh tình trạng hết hàng làm mất đơn. Thiết lập chính sách vận chuyển rõ ràng, hợp tác với các đơn vị uy tín và đóng gói sản phẩm cẩn thận để đảm bảo hàng đến tay người mua an toàn và đúng hẹn.
- Thiết lập chiến lược giá và khuyến mãi hấp dẫn: Nghiên cứu mức giá của đối thủ và đưa ra mức giá cạnh tranh nhưng vẫn đảm bảo lợi nhuận. Tận dụng các công cụ tạo voucher, mã giảm giá, chương trình combo, hoặc tham gia các đợt sale lớn của Shopee để thu hút và thúc đẩy hành vi mua sắm của khách hàng.
- Chú trọng chăm sóc khách hàng: Phản hồi tin nhắn và câu hỏi của khách hàng một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp. Giải quyết các vấn đề phát sinh (đổi trả, khiếu nại) một cách linh hoạt và thỏa đáng. Dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt sẽ giúp bạn xây dựng mối quan hệ lâu dài và biến khách hàng hài lòng thành người quảng bá cho gian hàng của bạn.
- Theo dõi và phân tích hiệu quả kinh doanh: Sử dụng các công cụ báo cáo và phân tích dữ liệu mà Shopee cung cấp để theo dõi sát sao doanh số, lượng truy cập, hiệu quả của các chiến dịch quảng cáo… Dựa trên dữ liệu thu thập được, bạn có thể đánh giá chiến lược hiện tại và đưa ra những điều chỉnh kịp thời, khoa học để tối ưu hiệu quả.
- Không ngừng học hỏi và cải tiến: Thị trường thương mại điện tử luôn biến động không ngừng. Hãy luôn cập nhật các xu hướng mới, tính năng mới của Shopee, học hỏi kinh nghiệm từ các người bán thành công khác và lắng nghe phản hồi từ khách hàng để liên tục cải thiện sản phẩm, dịch vụ và chiến lược kinh doanh của mình.
