Mĩ thuật Việt Nam đương đại mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện qua nhiều yếu tố đặc trưng trong tác phẩm của các họa sĩ qua nhiều thế hệ. Việc khám phá những yếu tố này giúp chúng ta hiểu sâu hơn về con người, phong cảnh, và đời sống tinh thần của người Việt được tái hiện qua ngôn ngữ hội họa. Đối với học sinh Mĩ thuật lớp 7, bài 5 là cơ hội tuyệt vời để tìm hiểu về sự giàu có của di sản văn hóa dân tộc trong tranh.
“Yếu tố dân tộc” trong tranh không chỉ đơn thuần là vẽ lại cảnh vật hay con người Việt Nam. Nó bao gồm sự lựa chọn chủ đề gần gũi với đời sống, phong tục, tập quán; việc sử dụng các chất liệu truyền thống; cách tạo hình, bố cục mang hơi hướng thẩm mỹ dân gian; và cả việc truyền tải những cảm xúc, suy nghĩ mang tính đặc thù của văn hóa Việt. Những yếu tố này hòa quyện tạo nên nét độc đáo không thể trộn lẫn cho tác phẩm.
Nhiều họa sĩ Việt Nam đã rất thành công trong việc đưa yếu tố dân tộc vào tranh của mình, tạo nên những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao và sức lay động lòng người. Một số họa sĩ tiêu biểu thường được nhắc đến trong chương trình học là những người đã có đóng góp lớn trong việc định hình diện mạo mĩ thuật Việt Nam hiện đại, đồng thời khắc họa rõ nét hồn cốt dân tộc trong tác phẩm của mình.
Họa sĩ Nguyễn Phan Chánh là một bậc thầy của tranh lụa Việt Nam. Các tác phẩm của ông thường khai thác đề tài về phụ nữ và trẻ em nông thôn Việt Nam, thể hiện vẻ đẹp dung dị, lam lũ nhưng đầy nghị lực của cuộc sống thường nhật. Kỹ thuật vẽ trên lụa truyền thống với bảng màu trầm ấm, nhẹ nhàng đã góp phần tạo nên một không gian tĩnh lặng, chiêm nghiệm, rất đặc trưng và sâu lắng. Qua tranh của ông, người xem cảm nhận được nhịp sống chậm rãi, những công việc quen thuộc như gánh nước, rửa rau, chải tóc, hay đơn giản là những khoảnh khắc nghỉ ngơi, suy tư.
Họa sĩ Tô Ngọc Vân, một trong những trụ cột của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cũng là người có công lớn trong việc Việt hóa nền mĩ thuật hiện đại. Mặc dù chịu ảnh hưởng kỹ thuật từ phương Tây, ông đã đưa vào tranh những chủ đề rất Việt Nam như thiếu nữ thành thị, cảnh sinh hoạt Hà Nội xưa, hay những đề tài về nông thôn, kháng chiến. Ông có khả năng đặc biệt trong việc khắc họa vẻ đẹp duyên dáng, thanh lịch của người phụ nữ Việt Nam trong bối cảnh xã hội đương thời. Sự kết hợp hài hòa giữa bố cục, màu sắc hiện đại và chủ đề mang đậm hơi thở cuộc sống đã tạo nên sức hút cho tác phẩm của ông.
Xem Thêm Bài Viết:- Màu gì trộn thành màu nâu: Bí quyết pha màu đất
- Vẻ Đẹp Bất Tận Trong Tranh Phong Cảnh Của Họa Sĩ
- Mệnh Hỏa 2008 hợp màu gì? Giải đáp chi tiết
- Đường Lưỡi Bò Là Gì? Bản Chất Phi Pháp Và Tầm Quan Trọng Với Việt Nam
- Công nghệ âm thanh DTS:X 360: Đắm chìm trong không gian sống động
Họa sĩ Bùi Xuân Phái nổi tiếng với những bức tranh về phố cổ Hà Nội. Ông đã dành cả cuộc đời để vẽ lại những góc phố rêu phong, những mái ngói thâm nâu, những con người gắn bó với thủ đô ngàn năm văn hiến. Tranh của Bùi Xuân Phái mang một phong cách riêng, vừa phóng khoáng, vừa sâu lắng, tái hiện chân thực không khí và linh hồn của Hà Nội xưa. Những gánh hàng rong, những người bán quà, những cửa hàng nhỏ bé hay đơn giản là những mảng tường cũ đều trở thành nguồn cảm hứng bất tận. “Phố Phái” đã trở thành một thương hiệu nghệ thuật, là biểu tượng cho tình yêu sâu sắc của ông với Hà Nội – trái tim của đất nước.
Yếu tố dân tộc trong tranh Bùi Xuân Phái, mĩ thuật 7 bài 5, cảnh sắc phố cổ Hà Nội.
Ngoài các họa sĩ tiêu biểu này, còn rất nhiều họa sĩ khác đã khai thác và làm phong phú thêm yếu tố dân tộc trong tranh của mình thông qua nhiều cách thức khác nhau, từ việc sử dụng chất liệu sơn mài truyền thống, tranh khắc gỗ dân gian, cho đến việc đưa vào tranh các họa tiết trang trí, biểu tượng văn hóa, hay tái hiện các lễ hội, sinh hoạt cộng đồng.
Tóm lại, yếu tố dân tộc là một phần không thể thiếu và vô cùng quan trọng trong mĩ thuật Việt Nam. Nó không chỉ là đề tài hay chất liệu, mà còn là cách cảm nhận, cách thể hiện thế giới quan của người Việt. Qua tác phẩm của các họa sĩ như Nguyễn Phan Chánh, Tô Ngọc Vân, Bùi Xuân Phái, chúng ta thấy được sự sáng tạo không ngừng trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa, góp phần làm nên một nền mĩ thuật Việt Nam vừa hiện đại vừa đậm đà truyền thống.
