Block tủ lạnh, hay còn gọi là máy nén, là một trong những bộ phận cốt lõi và quan trọng bậc nhất của thiết bị làm lạnh này. Mặc dù là trái tim của hệ thống, nhiều người dùng vẫn chưa thực sự hiểu rõ về chức năng và nguyên lý hoạt động của nó. Nằm ở phía sau và thường là dưới đáy tủ lạnh, block có nhiệm vụ luân chuyển môi chất làm lạnh (gas) đi khắp hệ thống, tạo ra không khí lạnh giúp bảo quản thực phẩm luôn tươi ngon.
Block Tủ Lạnh Là Gì?
Block tủ lạnh chính là máy nén của tủ lạnh. Nó đảm nhận vai trò như một máy bơm, hút môi chất làm lạnh ở dạng khí có áp suất thấp từ dàn lạnh và nén nó lại thành dạng khí có áp suất cao và nhiệt độ cao. Sau đó, gas này được đẩy tới dàn nóng để tỏa nhiệt và ngưng tụ thành dạng lỏng, tiếp tục hành trình làm lạnh tuần hoàn. Sự hoạt động hiệu quả của block ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm lạnh, độ bền của tủ lạnh và khả năng giữ cho thực phẩm tươi lâu.
Bạn có thể dễ dàng nhận biết vị trí của block khi chạm vào phần phía sau dưới đáy tủ lạnh và cảm thấy nhiệt lượng tỏa ra từ đây, đặc biệt là khi tủ đang hoạt động. Đây là quá trình block nén gas và đẩy nhiệt ra ngoài môi trường qua dàn nóng.
Cấu Tạo Chi Tiết Của Block Tủ Lạnh
Block tủ lạnh là một thiết bị cơ điện phức tạp, được thiết kế để hoạt động bền bỉ trong môi trường kín. Cấu tạo chính của một block tủ lạnh bao gồm ba bộ phận cơ bản:
- Vỏ Block: Đây là lớp vỏ bên ngoài cứng cáp, thường được làm bằng kim loại dày và sơn màu đen. Vỏ block được hàn kín hoàn toàn để đảm bảo môi chất làm lạnh và dầu bôi trơn không rò rỉ ra ngoài. Do tính chất hàn kín, khi block gặp sự cố nghiêm trọng, việc sửa chữa bên trong rất khó khăn và chi phí cao, thường dẫn đến việc phải thay thế cả bộ block mới.
- Motor (Động Cơ Điện): Phần lớn block tủ lạnh sử dụng động cơ điện một pha không đồng bộ rotor lồng sóc. Động cơ này cung cấp năng lượng để quay trục khuỷu, từ đó truyền động cho cơ cấu nén hoạt động.
- Cơ Cấu Nén: Đây là bộ phận thực hiện chức năng nén môi chất làm lạnh. Tùy thuộc vào loại block (piston, xoắn ốc, swing), cơ cấu nén sẽ có cấu tạo khác nhau. Trong block piston, cơ cấu này thường bao gồm một piston di chuyển tịnh tiến trong xilanh, được điều khiển bởi trục lệch tâm gắn với trục motor. Chuyển động của piston tạo ra sự thay đổi thể tích và áp suất, thực hiện quá trình hút và nén gas.
Ngoài ra, bên trong block còn có dầu bôi trơn để giảm ma sát và làm mát các bộ phận chuyển động, cùng với hệ thống van hút và van đẩy (còn gọi là clape) để điều khiển dòng chảy của môi chất.
Xem Thêm Bài Viết:- Hoa Đào Màu Gì? Khám Phá Sắc Xuân Truyền Thống Việt
- Khám Phá Nét Đẹp Qua Vẽ Tranh Đề Tài Lễ Hội Đua Thuyền Đẹp
- RIP Là Gì? Ý Nghĩa, Nguồn Gốc Và Cách Sử Dụng Đúng Chuẩn
- Khám Phá Vẻ Đẹp Mê Hoặc Của Những Bức Tranh Vẽ Về Công Chúa
- Bí Quyết Cách Vẽ Anime Nữ Đẹp Thu Hút Mọi Ánh Nhìn
Nguyên Lý Hoạt Động Cơ Bản Của Block Tủ Lạnh
Nguyên lý hoạt động của block tủ lạnh dựa trên hai quá trình chính diễn ra liên tục: hút môi chất và nén môi chất.
Giai Đoạn Hút Môi Chất
Ở giai đoạn này, piston (hoặc cơ cấu nén tương ứng) di chuyển tạo ra một khoảng trống trong xilanh, làm tăng thể tích và giảm áp suất bên trong. Khi áp suất trong xilanh thấp hơn áp suất của môi chất làm lạnh ở đầu vào (từ dàn lạnh), van hút (clape hút) sẽ tự động mở ra, cho phép môi chất làm lạnh ở dạng khí (áp suất thấp, nhiệt độ thấp) đi vào khoang xilanh. Quá trình hút này diễn ra cho đến khi piston đạt đến vị trí cuối hành trình hút.
Giai Đoạn Nén Môi Chất
Sau khi hút đầy môi chất, piston (hoặc cơ cấu nén) bắt đầu di chuyển theo chiều ngược lại, làm giảm thể tích trong xilanh và tăng áp suất của môi chất. Khi áp suất của môi chất trong xilanh vượt qua áp suất của dàn nóng ở đầu ra, van đẩy (clape đẩy) sẽ mở ra, đẩy môi chất làm lạnh (lúc này ở dạng khí, áp suất cao, nhiệt độ cao) ra khỏi xilanh và đi vào dàn nóng. Hai giai đoạn hút và nén này lặp lại liên tục theo chu kỳ hoạt động của motor, đảm bảo dòng chảy không ngừng của môi chất trong hệ thống làm lạnh.
Vai Trò Chủ Chốt Của Block Đối Với Tủ Lạnh
Block tủ lạnh đóng vai trò vô cùng quan trọng, không thể thiếu trong hệ thống làm lạnh, có thể ví von như trái tim điều hòa sự sống cho cả thiết bị:
- Tuần Hoàn Môi Chất Lạnh: Chức năng chính của block là hút và đẩy môi chất làm lạnh, tạo ra vòng tuần hoàn kín liên tục trong hệ thống. Chu trình này bao gồm sự bay hơi ở dàn lạnh (hấp thụ nhiệt từ bên trong tủ) và sự ngưng tụ ở dàn nóng (tỏa nhiệt ra ngoài), từ đó tạo ra không khí lạnh bên trong tủ.
- Thay Đổi Trạng Thái và Áp Suất Môi Chất: Block biến đổi môi chất làm lạnh từ dạng khí áp suất thấp sang dạng khí áp suất cao. Quá trình nén này không chỉ tạo động lực đẩy gas đi mà còn làm tăng nhiệt độ của gas, giúp quá trình xả nhiệt ở dàn nóng diễn ra hiệu quả hơn.
- Duy Trì Nhiệt Độ Ổn Định: Bằng cách liên tục luân chuyển gas, block giúp duy trì nhiệt độ ổn định tại cả ngăn đông và ngăn mát theo cài đặt của người dùng. Khi block gặp sự cố hoặc hoạt động kém hiệu quả, khả năng làm lạnh của tủ sẽ suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến thực phẩm nhanh hỏng.
Có thể nói, sự hoạt động ổn định của block là điều kiện tiên quyết để tủ lạnh thực hiện đúng chức năng bảo quản thực phẩm của mình.
Các Loại Block Tủ Lạnh Phổ Biến Hiện Nay
Trên thị trường hiện có nhiều loại block máy nén được sử dụng trong tủ lạnh, mỗi loại có những đặc điểm và ưu nhược điểm riêng. Tuy nhiên, ba loại phổ biến nhất bao gồm:
- Block Piston (Piston Compressor): Loại truyền thống, sử dụng piston chuyển động tịnh tiến để nén gas. Thường thấy ở các dòng tủ lạnh đời cũ hoặc phân khúc phổ thông. Cấu tạo đơn giản nhưng có thể gây tiếng ồn và rung lắc hơn.
- Block Xoắn Ốc (Scroll Compressor): Sử dụng hai đĩa xoắn (một cố định, một quay lệch tâm) để nén gas. Loại này có hiệu suất cao, hoạt động êm ái, độ bền cao và tiết kiệm năng lượng hơn so với block piston. Đây là loại block được sử dụng rộng rãi trong các dòng tủ lạnh hiện đại ngày nay.
- Block Dạng Swing (Swing Compressor): Sử dụng một cánh quạt (vane) quay lệch tâm để nén gas. Loại này hoạt động rất êm ái và hiệu quả, thường được sử dụng trong các dòng tủ lạnh cao cấp, đặc biệt là các dòng tủ lạnh sử dụng công nghệ biến tần (Inverter).
Sự lựa chọn loại block ảnh hưởng đến hiệu suất làm lạnh, độ ồn, độ bền và giá thành của tủ lạnh. Các công nghệ máy nén ngày càng được cải tiến để mang lại hiệu quả hoạt động tối ưu và tiết kiệm năng lượng.
Hiểu rõ về block tủ lạnh giúp bạn nhận thức được tầm quan trọng của bộ phận này trong việc bảo quản thực phẩm và có thể nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường khi block gặp sự cố. Việc bảo trì và sử dụng tủ lạnh đúng cách sẽ góp phần kéo dài tuổi thọ của block và cả thiết bị.
