Tứ Tượng, còn được biết đến với các tên gọi như Tứ Thánh Thú hay Tứ Linh, là bốn thực thể tối cao có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của văn hóa Phương Đông, bao gồm thiên văn học, triết học, phong thủy và tín ngưỡng tâm linh. Trong thần thoại Trung Quốc, Tứ Tượng là bốn vị thần bảo hộ cai quản bốn phương, mỗi vị gắn liền với một phương hướng cụ thể: Thanh Long ở phương Đông, Bạch Hổ ở phương Tây, Chu Tước ở phương Nam và Huyền Vũ ở phương Bắc.
1. Tứ tượng là gì?
Tứ Tượng đại diện cho bốn yếu tố cốt lõi trong vũ trụ quan phương Đông. Mỗi linh vật không chỉ là biểu tượng của một phương hướng mà còn đảm nhiệm vai trò canh giữ 7 chòm sao trong Nhị Thập Bát Tú (28 chòm sao thiên văn) của Trung Hoa cổ đại, tạo nên sự cân bằng và trật tự cho bầu trời.
Dưới đây là mô tả chi tiết về từng linh vật trong Tứ Tượng:
1.1 Thanh Long
Thanh Long, hay Thương Long, là linh vật đứng đầu trong Tứ tượng, đại diện cho phương Đông và mang ý nghĩa sâu sắc trong phong thủy, triết học và thuyết âm dương. Trong lĩnh vực thiên văn, Thanh Long cai quản 7 chòm sao phương Đông: sao Giác, sao Cang, sao Đê, sao Phòng, sao Tâm, sao Vĩ, sao Cơ.
Sự xuất hiện của 7 chòm sao này trên bầu trời trùng với thời điểm mùa Xuân, do đó Thanh Long thường được thể hiện bằng màu xanh lá cây, màu sắc đại diện cho hành Mộc. Thanh Long biểu trưng cho sức mạnh, quyền lực và sự bảo vệ. Trong phong thủy, linh vật này gắn liền với sự phát triển, khởi đầu mới và khả năng phục hồi. Rồng là sinh vật thần thoại có sức mạnh vô song, cưỡi mây đạp gió, thể hiện hình ảnh uy nghiêm và oai vệ.
Xem Thêm Bài Viết:- Cung Thiên Bình Nữ Hợp Màu Gì Để Hài Hòa Cuộc Sống
- Khám Phá Ý Tưởng Vẽ Tranh Đề Tài Cuộc Sống Quanh Em
- Hướng dẫn chi tiết cách vẽ học sinh nữ đơn giản
- Xanh Hy Vọng Là Màu Gì Trong Thế Giới Sắc Màu
- Tranh tô màu Melody đáng yêu phát triển tư duy cho bé
1.2 Bạch Hổ
Bạch Hổ là linh vật thứ hai trong Tứ Linh, có ảnh hưởng quan trọng đến phong thủy và âm dương. Trong thiên văn, Bạch Hổ canh giữ 7 chòm sao phương Tây: sao Khuê, sao Lâu, sao Vị, sao Mão, sao Tất, sao Chủy, sao Sâm.
Với hình tượng con hổ trắng dũng mãnh, Bạch Hổ đại diện cho hành Kim ở phương Tây và tương ứng với mùa Thu. Linh vật này biểu trưng cho sức mạnh, quyền uy và sự bảo vệ kiên cường. Hổ trắng sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách, thể hiện sự quyết đoán, cứng rắn và lòng dũng cảm, thậm chí liên tưởng đến hình ảnh chiến binh cảm tử nơi chiến trường.
1.3 Chu Tước
Chu Tước (hay Chu Điểu) là linh vật thứ ba trong Tứ Thánh Thú, có hình dạng chim sẻ màu đỏ rực. Điều này khiến linh vật này đại diện cho hành Hỏa và tương ứng với mùa Hạ. Chu Tước có ảnh hưởng nhất định trong triết học phương Đông. Về thiên văn, Chu Tước cai trị 7 chòm sao phương Nam: sao Tỉnh, sao Quỷ, sao Liễu, sao Tinh, sao Trương, sao Dực và sao Chẩn.
Sự nhiệt huyết, đam mê và sự thành công là những phẩm chất gắn liền với Chu Tước. Sức mạnh tự nhiên của Chu Tước là lửa, với sao Hỏa là hành tinh đại diện. Lửa cũng gợi liên tưởng đến Phượng Hoàng, biểu tượng của sức mạnh, tình yêu, đam mê và cả sự tái sinh. Yếu tố tự nhiên của Chu Tước bao gồm sự phát triển, thịnh vượng và niềm vui, mang lại may mắn và hạnh phúc trong cuộc sống.
1.4 Huyền Vũ
Huyền Vũ là linh thú cuối cùng trong Tứ tượng, khởi nguyên là sự kết hợp của con rùa đen và một con rắn. Đây là linh vật cổ của Trung Hoa, gắn liền với truyền thuyết về thủy tổ Phục Hy (rắn) và Nữ Oa (rùa), biểu tượng cho sức mạnh và sự trường tồn của dân tộc.
Huyền Vũ còn có mối liên hệ mật thiết với Huyền Thiên Trấn Vũ Đại Đế, vị thần cao quý trong Đạo Giáo, người sở hữu hai con vật thiêng là Linh Quy và Thần Xà, tượng trưng cho sự trường tồn và trí tuệ. Về thiên văn, Huyền Vũ cai quản 7 chòm sao phương Bắc: sao Đẩu, sao Ngưu, sao Nữ, sao Hư, sao Nguy, sao Thất, sao Bích. Huyền Vũ đại diện cho mùa Đông, với hành tinh đại diện là sao Thủy, biểu hiện sự thông thái, trường thọ và ổn định. Nhờ trí tuệ và sức mạnh kiên định, Huyền Vũ là biểu tượng của sự trường tồn, thông thái và bình an.
2. Ý nghĩa Tứ tượng trong phong thủy
Trong lĩnh vực thiên văn học cổ đại, việc quan sát chuyển động của Tứ tượng cùng hệ thống 28 chòm sao đã giúp các nhà chiêm tinh Trung Hoa dự đoán thời tiết, chọn ngày tốt xấu, xác định thời vụ nông nghiệp, thậm chí dự báo những biến động xã hội và kinh tế.
Trong phong thủy, sự hiện diện của Tứ linh (Thanh Long, Bạch Hổ, Chu Tước, Huyền Vũ) được xem là yếu tố thiết yếu tạo nên một địa thế đẹp, mang lại vượng khí. Theo các nhà phong thủy cổ xưa, nơi đặt kinh đô hoặc xây dựng nhà cửa lý tưởng cần có sự hòa hợp của Tứ tượng, tức là có sông ngòi (Thanh Long), đồi núi hoặc công trình cao (Bạch Hổ), khoảng trống thoáng đãng phía trước (Chu Tước) và chỗ dựa vững chắc phía sau (Huyền Vũ).
Tứ tượng còn tương ứng với bốn hướng Đông – Tây – Nam – Bắc và bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông. Đồng thời, chúng cũng có sự liên hệ tương đồng với Tứ Đại Nguyên Tố trong truyền thuyết châu Âu: nước (xanh biển – Thanh Long), lửa (đỏ – Chu Tước), gió (trắng – Bạch Hổ) và đất (đen – Huyền Vũ).
Quan niệm dân gian tin rằng Tứ tượng là bốn vị thần bảo hộ, cai quản và phù trợ cho các khía cạnh khác nhau trong đời sống con người:
- Thanh Long: Bảo vệ quân sự, hộ mệnh sức mạnh và quyền năng.
- Bạch Hổ: Giám sát biên cương, bảo vệ quyền uy, duy trì sự ổn định và an ninh.
- Chu Tước: Quản lý năng lượng, ánh sáng, hộ mệnh sự phát triển và thịnh vượng.
- Huyền Vũ: Chăm lo tuổi thọ, vận mệnh, mang đến may mắn và phúc lộc.
Ngoài ý nghĩa phong thủy, Tứ Tượng còn được áp dụng trong chiến lược quân sự cổ đại. Các tướng lĩnh thường chia quân đội thành tả (trái), hữu (phải), tiền (trước), hậu (sau) dựa trên nguyên tắc của Tứ tượng để bố trí thế trận. Việc ứng dụng này đã chứng tỏ hiệu quả trong lịch sử. Ngày nay, dù phương tiện chiến tranh hiện đại đã thay đổi, nguyên lý cân bằng và sắp đặt thế trận dựa trên các yếu tố địa hình, phương hướng vẫn còn ảnh hưởng và được điều chỉnh phù hợp.
