Trong cuộc sống hiện đại bận rộn, việc chuẩn bị và dự trữ thực phẩm là giải pháp giúp các gia đình tiết kiệm thời gian đáng kể. Trong đó, cấp đông là một phương pháp bảo quản hiệu quả, giữ cho thực phẩm tươi ngon và an toàn trong thời gian dài. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách cấp đông thực phẩm đúng cách để đảm bảo chất lượng và dinh dưỡng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết về cấp đông thực phẩm tại nhà.
Cấp Đông Thực Phẩm Là Gì Và Tại Sao Cần Cấp Đông Đúng Cách?
Cấp đông là quá trình hạ nhiệt độ của thực phẩm xuống dưới điểm đóng băng, thường là -18°C (0°F) hoặc thấp hơn. Ở nhiệt độ này, sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc và các enzym gây hư hỏng thực phẩm bị chậm lại đáng kể hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Nước trong thực phẩm chuyển thành tinh thể đá, làm bất hoạt các quá trình hóa học và sinh học.
Phương pháp cấp đông nhanh (flash freezing), đưa thực phẩm đạt đến nhiệt độ đông lạnh rất nhanh, giúp tạo ra các tinh thể đá nhỏ, ít làm tổn thương cấu trúc tế bào của thực phẩm, từ đó giữ được độ tươi, hương vị, màu sắc và hàm lượng dinh dưỡng tốt hơn so với cấp đông chậm.
Thực phẩm tươi sống như thịt và cá được cấp đông đúng cách giúp giữ trọn độ tươi ngon và dinh dưỡng.
Việc cấp đông đúng cách không chỉ kéo dài thời gian bảo quản mà còn giúp ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn có hại, giảm thiểu lãng phí thực phẩm và giúp bạn luôn có sẵn nguồn nguyên liệu phong phú cho các bữa ăn. Ngược lại, cấp đông sai cách có thể làm giảm chất lượng thực phẩm, mất dinh dưỡng, thay đổi kết cấu và thậm chí tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển nếu quá trình rã đông hoặc bảo quản không đúng.
Xem Thêm Bài Viết:- Khám phá vẻ đẹp **tranh vẽ bé tưới cây** đầy ý nghĩa
- Đầm đen phối túi xách màu gì đẹp và sang trọng?
- Tiết lộ hình ảnh iPhone 12 Pro Max mới nhất
- Vẽ Tranh Tuyên Truyền Phòng Chống Bạo Lực Học Đường Sáng Tạo
- 8/43 Là Màu Gì? Khám Phá Sắc Thái Ấm Áp Từ Số Hiệu
Những Loại Thực Phẩm Nào Có Thể Cấp Đông?
Hầu hết các loại thực phẩm đều có thể được bảo quản bằng phương pháp cấp đông, nhưng hiệu quả và chất lượng sau khi rã đông có thể khác nhau tùy loại.
Thịt, Cá Và Hải Sản Tươi Sống
Đây là nhóm thực phẩm phổ biến nhất được cấp đông tại nhà. Thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn), thịt gia cầm (gà, vịt), cá và các loại hải sản (tôm, cua, mực) đều có thể được đông lạnh thành công. Cấp đông giúp giữ độ tươi và ngăn chặn sự ôi thiu.
Các loại thịt, cá và hải sản được đóng gói cẩn thận, sẵn sàng trữ đông trong ngăn đá tủ lạnh gia đình.
Rau Củ Quả
Nhiều loại rau củ có thể được cấp đông, tuy nhiên, hầu hết cần được chần sơ (blanching) trước khi đông lạnh để bất hoạt các enzym có thể làm thay đổi màu sắc, hương vị và dinh dưỡng trong quá trình bảo quản đông. Các loại rau củ phù hợp để cấp đông bao gồm đậu que, bông cải xanh, cà rốt, ngô, bí đao,…
Rau củ quả tươi ngon trước khi sơ chế và cấp đông để bảo quản lâu dài, tiện lợi cho bữa ăn.
Tuyệt đối không nên cấp đông các loại rau củ hoặc trái cây có hàm lượng nước rất cao và thường ăn sống như xà lách, rau diếp, dưa chuột, cà chua tươi, dưa hấu vì chúng sẽ bị nhũn và mất kết cấu sau khi rã đông.
Thực Phẩm Chế Biến Sẵn Và Các Món Ăn Đã Nấu Chín
Đây là cách tuyệt vời để chuẩn bị bữa ăn trước và tiết kiệm thời gian. Các món hầm, súp, cà ri, nước sốt, thịt nướng, thịt viên, chả giò, các loại bánh mặn/ngọt (chưa nướng hoặc đã nướng) đều có thể được cấp đông.
Các món ăn đã chế biến sẵn được chia phần và đóng hộp kín, lý tưởng để cấp đông và dùng dần khi cần thiết.
Nên để thực phẩm đã nấu chín nguội hoàn toàn trước khi đóng gói và cấp đông. Tránh cấp đông các món chiên ngập dầu vì chúng có xu hướng bị mềm và nhũn khi rã đông và hâm nóng lại. Các loại nước sốt làm từ sữa hoặc kem có thể bị tách nước khi đông lạnh.
Hướng Dẫn Trữ Đông Thực Phẩm Đúng Cách
Quá trình cấp đông đúng cách bao gồm nhiều bước, từ chuẩn bị thực phẩm đến đóng gói và lưu trữ.
Đối Với Thịt, Cá Và Hải Sản Tươi Sống
- Sơ chế: Rửa sạch thực phẩm dưới vòi nước lạnh. Loại bỏ phần không ăn được (xương, da, nội tạng nếu cần). Chia thành từng phần vừa đủ cho một bữa ăn hoặc một lần sử dụng để tiện rã đông.
- Thấm khô: Dùng giấy ăn sạch thấm khô hoàn toàn bề mặt thực phẩm. Độ ẩm dư thừa có thể tạo thành tinh thể đá lớn làm hỏng kết cấu.
- Đóng gói: Đây là bước cực kỳ quan trọng để ngăn chặn “cháy đông” (freezer burn) – tình trạng thực phẩm bị khô và đổi màu do tiếp xúc với không khí lạnh. Sử dụng vật liệu đóng gói chuyên dụng cho cấp đông như túi zip đông lạnh dày, hộp nhựa/thủy tinh kín khí chuyên dụng cho đông lạnh, hoặc màng bọc thực phẩm chuyên dụng quấn chặt nhiều lớp. Ép hết không khí ra ngoài trước khi đóng gói.
- Ghi nhãn: Dùng bút ghi rõ tên thực phẩm, ngày đóng gói và số lượng hoặc khẩu phần lên bao bì. Điều này giúp bạn dễ dàng quản lý kho đông lạnh và sử dụng thực phẩm theo nguyên tắc “nhập trước xuất trước” (FIFO – First-In, First-Out).
- Xếp vào tủ: Xếp thực phẩm vào ngăn đông hoặc tủ đông. Đảm bảo nhiệt độ luôn được duy trì ổn định ở mức -18°C hoặc thấp hơn. Tránh nhồi nhét quá đầy làm cản trở luồng khí lạnh.
Đối Với Rau Củ
- Sơ chế: Rửa sạch rau củ, loại bỏ phần hỏng hoặc không ăn được. Cắt hoặc thái thành kích thước phù hợp với mục đích sử dụng sau này.
- Chần sơ (Blanching): Đun sôi một nồi nước lớn. Chuẩn bị sẵn một tô nước đá lạnh. Cho rau củ vào nước sôi chần nhanh trong khoảng thời gian xác định cho từng loại rau (thường từ 1-5 phút). Ngay lập tức vớt rau củ ra ngâm vào tô nước đá lạnh để làm nguội nhanh và dừng quá trình nấu.
- Làm ráo: Vớt rau củ ra để ráo nước hoàn toàn hoặc dùng khăn sạch thấm khô.
- Đóng gói và ghi nhãn: Tương tự như thịt, cá, đóng gói rau củ đã ráo nước vào túi hoặc hộp kín khí, ghi rõ tên rau, ngày đóng gói.
- Xếp vào tủ: Xếp gọn gàng vào ngăn đông.
Đối Với Thực Phẩm Chế Biến Sẵn
- Làm nguội: Để thực phẩm đã nấu chín nguội hoàn toàn ở nhiệt độ phòng (không quá 2 giờ) hoặc làm nguội nhanh bằng cách đặt nồi/hộp vào chậu nước đá. Cấp đông thực phẩm còn nóng có thể làm tăng nhiệt độ tổng thể trong tủ, ảnh hưởng đến các thực phẩm khác và làm giảm hiệu quả cấp đông.
- Chia phần: Chia thành từng khẩu phần ăn riêng lẻ vào các hộp hoặc túi chuyên dụng. Điều này giúp rã đông và sử dụng tiện lợi hơn, tránh việc phải rã đông toàn bộ lượng lớn không cần thiết.
- Đóng gói và ghi nhãn: Đóng gói kín khí, đảm bảo không còn nhiều không khí bên trong. Ghi rõ tên món ăn, ngày nấu/đóng gói.
- Xếp vào tủ: Xếp vào ngăn đông.
Tuân thủ các nguyên tắc cấp đông đúng cách không chỉ giúp bảo quản thực phẩm an toàn mà còn giữ trọn hương vị và giá trị dinh dưỡng, góp phần xây dựng những bữa ăn ngon và lành mạnh cho gia đình bạn.
