Shark Tank – Thương Vụ Bạc Tỷ đã trở thành một hiện tượng truyền hình thực tế, thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng khởi nghiệp và giới kinh doanh tại Việt Nam. Chương trình không chỉ là nơi các startup tìm kiếm cơ hội đầu tư mà còn là nguồn cảm hứng và kiến thức quý báu cho những ai đam mê kinh doanh. Để hiểu rõ hơn về sức hút của chương trình này, chúng ta cần làm quen với thuật ngữ “Shark” và đi sâu vào luật chơi cũng như cách thức tham gia Shark Tank Việt Nam.
Shark là gì?
Trong tiếng Anh, “Shark” có nghĩa là cá mập. Tuy nhiên, trong lĩnh vực kinh doanh, đặc biệt là trong bối cảnh chương trình Shark Tank, thuật ngữ này được sử dụng một cách thân mật để chỉ những doanh nhân, nhà đầu tư thành đạt, những người đứng đầu các công ty hoặc tập đoàn lớn. Họ không chỉ sở hữu tiềm lực tài chính khổng lồ mà còn tích lũy được bề dày kinh nghiệm đầu tư và kinh doanh đa ngành.
Các nhà đầu tư (Sharks) nổi tiếng trong chương trình Thương Vụ Bạc Tỷ Shark Tank Việt Nam
Sở dĩ những nhà đầu tư này được ví như “cá mập” bởi họ mang những đặc điểm tương đồng đầy ấn tượng: Luôn trong tâm thế săn tìm “con mồi” tiềm năng, ở đây là những startup sở hữu ý tưởng kinh doanh sáng tạo, đột phá và có triển vọng phát triển mạnh mẽ. Họ cực kỳ nhạy bén với “mùi tiền”, khả năng đánh giá nhanh chóng tiềm năng sinh lời từ một ý tưởng kinh doanh mới, tương tự như cách cá mập đánh hơi thấy mùi máu tươi trong đại dương. Cuối cùng, họ thể hiện sự quyết đoán phi thường trong mọi quyết định đầu tư, một khi đã xác định được mục tiêu, họ sẽ kiên trì theo đuổi và hành động dứt khoát để đạt được thỏa thuận.
Shark Tank là gì?
Sau khi đã hiểu Shark là ai, chúng ta dễ dàng nhận thấy thuật ngữ này gắn liền với tên gọi của chương trình “Shark Tank”. Đây là một chương trình truyền hình thực tế nổi tiếng có nguồn gốc từ Mỹ, được thiết kế đặc biệt dành cho các nhà doanh nhân, nhà đầu tư và đặc biệt là những người có ý tưởng khởi nghiệp.
Xem Thêm Bài Viết:- Da vàng nên nhuộm tóc màu gì để tôn lên sắc đẹp Á Đông
- Khám Phá Nét Đẹp **Tranh Vẽ Chân Dung Của Học Sinh**
- Tuổi Quý Mùi 2k3 hợp màu gì? Sắc màu may mắn
- Khám Phá Ý Tưởng Vẽ Tranh Thầy Cô và Mái Trường Đẹp Nhất
- Tranh tô màu xe cứu thương: Tuyển tập hình ảnh đẹp
Trong chương trình, các nhà khởi nghiệp (startup) sẽ có cơ hội trình bày, thuyết phục ý tưởng kinh doanh và dự án của mình trước một hội đồng gồm các nhà đầu tư “cá mập”. Mục tiêu của startup là kêu gọi vốn đầu tư từ các Shark để phát triển doanh nghiệp. Ngược lại, các Shark sẽ cạnh tranh với nhau để giành quyền đầu tư vào những startup mà họ đánh giá là có tiềm năng tăng trưởng vượt bậc và khả năng sinh lời cao trong tương lai.
Toàn cảnh sân khấu chương trình truyền hình thực tế Shark Tank Việt Nam (Thương Vụ Bạc Tỷ)
Shark Tank đã được mua bản quyền và phát sóng tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam với tên gọi “Thương Vụ Bạc Tỷ”. Bắt đầu từ năm 2017, chương trình đã trải qua hơn 6 mùa phát sóng và nhanh chóng tạo được tiếng vang lớn trong cộng đồng. Với nội dung mới lạ, kịch tính và giá trị thực tiễn cao, Shark Tank Việt Nam đã trở thành nguồn cảm hứng và bệ phóng quan trọng cho nhiều startup non trẻ nhưng sở hữu ý tưởng sáng tạo và độc đáo.
Tìm hiểu luật chơi Shark Tank
Đối với những startup đang ấp ủ dự định tham gia Thương Vụ Bạc Tỷ, việc nắm rõ luật chơi là điều vô cùng cần thiết. Chương trình được xây dựng với những quy định rõ ràng cho cả hai phía: startup và Shark, nhằm đảm bảo tính công bằng và hấp dẫn. Phiên bản Việt Nam vẫn giữ nguyên format cơ bản từ chương trình gốc của Mỹ, tập trung vào các màn gọi vốn, thương thuyết đầy căng thẳng và những quyết định đầu tư táo bạo.
Luật chơi đối với các Startup
Khi bước vào bể cá mập của Shark Tank, các nhà khởi nghiệp cần tuân thủ và chuẩn bị cho ba phần chính trong buổi gọi vốn của mình:
Phần I: Trình bày tổng quan về doanh nghiệp. Đây là lúc startup giới thiệu về sản phẩm/dịch vụ, mô hình kinh doanh, những điểm nổi bật, lợi thế cạnh tranh, chiến lược giá (giá vốn, giá bán), cách thức phân phối, các chỉ số kinh doanh hiện tại (doanh thu, lợi nhuận, số lượng khách hàng…), và quan trọng nhất là số vốn mong muốn kêu gọi cùng với đề xuất tỷ lệ cổ phần sẵn sàng nhượng lại.
Phần II: Hỏi đáp và đàm phán. Hội đồng các Shark sẽ đặt ra hàng loạt câu hỏi sâu sắc về dự án, mô hình, tài chính, thị trường, đội ngũ… Startup cần trả lời mạch lạc, trung thực và tự tin. Đây là giai đoạn gay cấn nhất khi diễn ra quá trình đàm phán về số vốn đầu tư, tỷ lệ cổ phần, và các điều khoản hợp tác khác. Khả năng ứng biến, bảo vệ quan điểm và kỹ năng đàm phán của startup được thể hiện rõ nhất trong phần này.
Startup trình bày ý tưởng kinh doanh trước hội đồng các nhà đầu tư (Sharks) trên sóng truyền hình Shark Tank
Phần III: Ra quyết định. Sau khi kết thúc quá trình hỏi đáp và đàm phán, cả Shark và startup sẽ đưa ra quyết định cuối cùng. Shark có thể đưa ra đề nghị đầu tư (offer) với các điều khoản cụ thể. Startup sau khi nghe offer có quyền chấp nhận hoặc từ chối nếu cảm thấy đề nghị đó không phù hợp hoặc không đạt được kỳ vọng ban đầu.
Luật chơi đối với Sharks
Trong chương trình Shark Tank, các nhà đầu tư giữ vai trò trọng yếu. Họ là người lắng nghe, phân tích, đánh giá các dự án và quyết định rót vốn vào startup nào. Tuy nhiên, để đảm bảo tính minh bạch và kịch tính, các Shark cũng phải tuân thủ những quy định nhất định trong quá trình ghi hình:
Nhà đầu tư (Shark) đang cân nhắc, đánh giá tiềm năng của một startup trong chương trình Thương Vụ Bạc Tỷ
- Các Shark không được phép mang theo thiết bị điện tử thông minh hoặc bất kỳ công cụ hỗ trợ tính toán phức tạp nào vào trường quay. Họ chỉ được sử dụng sổ và bút được chương trình cung cấp để ghi chép và tính nhẩm khi cần thiết.
- Thời gian tối đa để các Shark cân nhắc và đưa ra quyết định đầu tư cho một startup thường được quy định là 60 phút kể từ khi startup kết thúc phần trình bày ban đầu.
- Có quy định về số vốn tối thiểu mà một Shark cần cam kết đầu tư trong mỗi mùa hoặc mỗi tập (con số có thể thay đổi tùy theo mùa và quy định của nhà sản xuất, ví dụ gốc nêu 5 tỷ đồng – cần hiểu đây là tổng cam kết hoặc quy định cụ thể từng mùa).
- Shark không được đưa ra offer với số vốn thấp hơn số vốn ban đầu startup kêu gọi, nhưng họ hoàn toàn có thể đàm phán về tỷ lệ cổ phần đổi lại số vốn đó.
- Quan trọng nhất, đối với những startup không nhận được đầu tư (deal không thành công) ngay trên sóng truyền hình, cả Shark và startup đều không được phép tiếp tục đàm phán hoặc hợp tác thương mại dựa trên chính dự án/ý tưởng đã được trình bày trên sóng trong một khoảng thời gian nhất định sau khi chương trình phát sóng. Điều này nhằm đảm bảo tính độc quyền và giá trị của các thương vụ được thực hiện trên truyền hình.
Những quy tắc này góp phần tạo nên sự hấp dẫn và công bằng cho Thương Vụ Bạc Tỷ, đòi hỏi cả hai bên phải thể hiện bản lĩnh và sự chuyên nghiệp tối đa.
Chi tiết các bước đăng ký tham gia chương trình SharkTank Việt Nam
Nếu bạn là một startup có ý tưởng đột phá và mong muốn gọi vốn từ các nhà đầu tư hàng đầu Việt Nam, việc đăng ký tham gia Shark Tank là bước đi đầu tiên. Quy trình đăng ký bao gồm việc chuẩn bị hồ sơ và nộp đơn theo hướng dẫn của Ban Tuyển Sinh.
Để bắt đầu, bạn có thể truy cập vào link đăng ký chính thức của chương trình (thông thường được công bố trên website hoặc fanpage của Shark Tank Việt Nam) hoặc liên hệ qua email/địa chỉ văn phòng nhà sản xuất.
Dưới đây là các bước chuẩn bị và gửi hồ sơ đăng ký tham gia Shark Tank Việt Nam:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Startup cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu được yêu cầu theo quy định của Ban Tuyển Sinh chương trình. Các tài liệu bắt buộc thường bao gồm:
- Bản scan Giấy phép kinh doanh có xác nhận (dấu mộc đỏ). Đây là minh chứng cho sự tồn tại pháp lý của doanh nghiệp bạn.
- Bản scan Chứng nhận quyền sở hữu trí tuệ (nếu có). Giấy tờ này chứng minh quyền sở hữu đối với các sáng chế, thương hiệu, hoặc bản quyền liên quan đến dự án của bạn.
- Hình ảnh chân dung của người đại diện chính sẽ tham gia trình bày trong chương trình và các thành viên chủ chốt khác trong đội ngũ (nếu có).
Chuẩn bị hồ sơ và các giấy tờ cần thiết khi đăng ký tham gia chương trình Shark Tank Việt Nam
Bước 2: Nộp hồ sơ
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các tài liệu, startup có thể nộp hồ sơ theo một trong các cách được Ban Tuyển Sinh hướng dẫn. Các phương thức phổ biến thường là:
- Nộp trực tuyến qua website: Truy cập vào đường link đăng ký được cung cấp (ví dụ: https://sharktankvietnam.com/register), điền đầy đủ thông tin vào form đăng ký và tải lên các tài liệu đã chuẩn bị. Ban tổ chức sẽ xem xét hồ sơ trực tuyến.
- Nộp qua email: Gửi toàn bộ hồ sơ đã scan/chụp rõ nét đến địa chỉ email tuyển sinh của chương trình (ví dụ: [email protected]). Tiêu đề email cần ghi rõ thông tin theo yêu cầu để hồ sơ được xử lý nhanh chóng.
- Nộp trực tiếp: Một số mùa chương trình có thể cho phép nộp hồ sơ bản cứng trực tiếp tại văn phòng nhà sản xuất chương trình. Địa chỉ cụ thể sẽ được thông báo chính thức.
Khi nộp hồ sơ, startup cần lưu ý một số điểm quan trọng:
- Cam kết tính xác thực và chính xác của mọi thông tin đã điền và cung cấp trong hồ sơ.
- Nếu đăng ký theo nhóm, cần có sự xác nhận đồng ý tham gia của tất cả các thành viên chủ chốt.
- Hồ sơ đã nộp thường sẽ không được hoàn trả lại. Startup nên giữ lại bản sao cho mình.
Việc chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng và nộp đúng hạn, đúng cách là bước đầu tiên quan trọng trên hành trình chinh phục các “cá mập” đầu tư.
Bài học kinh nghiệm từ Shark Tank Việt Nam mà startup cần lưu ý
Theo dõi các mùa phát sóng của Shark Tank Việt Nam, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý báu từ những thương vụ thành công lẫn thất bại. Những bài học này đặc biệt hữu ích cho các startup đang chuẩn bị bước chân lên sàn đấu gọi vốn.
Chú trọng kiến thức lẫn kỹ năng trình bày
Một ý tưởng kinh doanh tuyệt vời chưa đủ để thuyết phục các Shark. Startup cần phải trang bị cả kiến thức chuyên môn sâu sắc về lĩnh vực mình đang hoạt động và đặc biệt là kỹ năng trình bày, đàm phán xuất sắc. Nhiều startup đã bỏ lỡ cơ hội chỉ vì không thể hiện được sự hiểu biết vững vàng khi bị Shark chất vấn hoặc thiếu linh hoạt trong quá trình thương thuyết về các điều khoản đầu tư.
Kỹ năng trình bày (pitching) ấn tượng là yếu tố quan trọng giúp startup thu hút nhà đầu tư Shark
Khả năng đàm phán giúp startup bảo vệ định giá doanh nghiệp, thương lượng tỷ lệ cổ phần hợp lý và đưa ra các đề xuất win-win (đôi bên cùng có lợi). Ngược lại, thiếu kỹ năng này có thể khiến startup bị động, chấp nhận những điều khoản bất lợi hoặc thậm chí mất đi quyền kiểm soát chiến lược của công ty sau khi nhận đầu tư. Việc rèn luyện kỹ năng thuyết trình và đàm phán là chìa khóa để startup có thể tự tin đối diện với áp lực từ Shark và “chốt deal” thành công.
Ý tưởng tốt khi có tiềm năng phát triển và tính khả thi
Mục tiêu của startup khi đến với Shark Tank là tìm kiếm vốn và sự đồng hành từ những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, điều mà các Shark thực sự tìm kiếm không chỉ là một ý tưởng độc đáo, mà là một ý tưởng có tính khả thi cao và tiềm năng tăng trưởng bùng nổ trên thị trường.
Đánh giá tính khả thi và tiềm năng tăng trưởng của ý tưởng kinh doanh là yếu tố then chốt để chinh phục Shark
Các Shark là những chuyên gia lão luyện, họ có khả năng nhìn nhận sâu sắc vào mô hình kinh doanh, đánh giá rủi ro và cơ hội sinh lời. Một ý tưởng chỉ nằm trên giấy hoặc quá viển vông sẽ rất khó thuyết phục được họ. Startup cần chứng minh được rằng sản phẩm/dịch vụ của mình có thị trường thực tế, có thể tiếp cận được khách hàng mục tiêu và quan trọng là có lộ trình rõ ràng để phát triển quy mô, tạo ra doanh thu và lợi nhuận bền vững trong tương lai. Chỉ khi thấy được tiềm năng sinh lời và tính khả thi rõ ràng, các Shark mới sẵn sàng rót vốn mạo hiểm.
Rèn luyện kỹ năng “Elevator Pitch”
“Elevator Pitch” là kỹ năng trình bày ý tưởng một cách súc tích, hấp dẫn và đầy đủ trong một khoảng thời gian rất ngắn, tương đương với thời gian đi thang máy (khoảng 30 giây đến 2 phút). Trong bối cảnh Shark Tank, khả năng tạo ấn tượng mạnh mẽ và thu hút sự chú ý của Shark ngay từ những giây đầu tiên là cực kỳ quan trọng.
Kỹ năng 'Elevator Pitch' – trình bày ý tưởng súc tích và ấn tượng trong thời gian ngắn
Một bài pitch mở đầu ấn tượng, đi thẳng vào vấn đề và làm nổi bật được giá trị cốt lõi của dự án sẽ kích thích sự tò mò và quan tâm của các nhà đầu tư, tạo tiền đề thuận lợi cho phần hỏi đáp và đàm phán sau đó. Kỹ năng này không chỉ hữu ích khi gọi vốn mà còn là một công cụ giao tiếp quan trọng trong mọi lĩnh vực kinh doanh. Việc luyện tập để có thể trình bày câu chuyện khởi nghiệp và ý tưởng của mình một cách lôi cuốn là yếu tố then chốt giúp startup chiếm được cảm tình và sự quan tâm ban đầu từ các Shark.
Kết luận
Hiểu rõ “Shark là gì” và cơ chế hoạt động của chương trình Shark Tank Việt Nam là nền tảng quan trọng cho những startup muốn tham gia gọi vốn. Nắm vững luật chơi, chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng và học hỏi từ những bài học kinh nghiệm quý báu được đúc kết qua các mùa chương trình sẽ giúp các nhà khởi nghiệp tăng cơ hội thành công trên sàn đấu Thương Vụ Bạc Tỷ đầy thử thách nhưng cũng vô cùng tiềm năng này.
