Cơn bão Cytokine, hay còn gọi là Cytokine Storm, là một phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch cơ thể. Nó không phải là một bệnh độc lập, mà là một hội chứng xảy ra trong quá trình cơ thể chống lại nhiễm trùng hoặc các tác nhân gây viêm khác. Bản chất của Cytokine là các protein tín hiệu được các tế bào miễn dịch tiết ra. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa phản ứng miễn dịch, giúp các tế bào giao tiếp với nhau để phối hợp tấn công mầm bệnh và sửa chữa mô tổn thương.
Trong một phản ứng miễn dịch bình thường, các Cytokine được sản xuất ở mức độ cần thiết để chỉ đạo các tế bào miễn dịch đến vị trí bị nhiễm trùng hoặc tổn thương. Chúng giúp khởi động quá trình viêm cục bộ để tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Sau khi nhiệm vụ hoàn thành, hoạt động của Cytokine sẽ giảm dần và cơ thể trở lại trạng thái cân bằng.
Minh họa bão Cytokine: Phản ứng miễn dịch bùng phát và giải phóng lượng lớn cytokine gây viêm hệ thống
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt là khi cơ thể gặp phải các tác nhân gây bệnh mạnh như virus SARS-CoV-2 (gây bệnh Covid-19) hoặc một số loại vi khuẩn, hệ thống miễn dịch có thể phản ứng thái quá. Thay vì chỉ tạo ra lượng Cytokine vừa đủ, nó lại giải phóng một lượng khổng lồ các loại Cytokine khác nhau vào máu. Sự gia tăng đột ngột và không kiểm soát này giống như một “cơn bão” các tín hiệu viêm lan tràn khắp cơ thể.
Bão Cytokine gây ra tình trạng viêm toàn thân nghiêm trọng. Thay vì chỉ tập trung tấn công virus tại một khu vực cụ thể như phổi, phản ứng viêm lan rộng đến nhiều cơ quan và hệ thống khác. Điều này dẫn đến tổn thương lan tỏa, làm suy yếu chức năng của các cơ quan quan trọng như phổi, tim, thận, não…
Xem Thêm Bài Viết:- Cách Vẽ Xe Ô Tô Đơn Giản Nhất Cho Người Mới Bắt Đầu
- Khám Phá Vẻ Đẹp Bền Vững Của Công Trình Kiến Trúc Xanh
- Bí Quyết Vẽ Tranh Thiết Kế Thời Trang Chuyên Nghiệp
- Nắm Vững Cách Pha Màu Nước Đơn Giản Nhất
- Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Vẽ Con Cá Vàng Đơn Giản Tại Nhà
Trong bão Cytokine, phổi là cơ quan thường bị ảnh hưởng nặng nề. Virus gây tổn thương mô phổi, kích hoạt các tế bào miễn dịch tại đây giải phóng Cytokine. Lượng Cytokine này xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu phức tạp trong phổi và lan đi khắp cơ thể. Điều này thu hút thêm nhiều tế bào miễn dịch đến phổi và các cơ quan khác, tạo ra một vòng lặp viêm nhiễm không kiểm soát. Tình trạng viêm nghiêm trọng tại phổi có thể dẫn đến Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), khiến bệnh nhân khó thở dữ dội và cần hỗ trợ hô hấp máy.
Nguy cơ trở nặng ở bệnh nhân Covid-19: Cơn bão Cytokine có thể dẫn đến tình trạng nguy kịch
Mức độ nguy hiểm của bão Cytokine nằm ở khả năng gây suy đa tạng và rối loạn đông máu. Tình trạng viêm hệ thống làm tổn thương thành mạch máu, tăng tính thấm, gây thoát dịch vào các mô xung quanh. Điều này không chỉ gây phù nề mà còn làm giảm huyết áp và ảnh hưởng đến tuần hoàn máu. Sự rối loạn trong hệ thống đông máu cũng có thể xảy ra, dẫn đến hình thành huyết khối (cục máu đông) trong các mạch máu nhỏ, làm tắc nghẽn và gây tổn thương thêm cho các cơ quan. Suy đa tạng (suy hô hấp, suy thận, suy tim…) là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong ở những bệnh nhân gặp bão Cytokine.
Đối với bệnh nhân Covid-19 nặng, bão Cytokine là một trong những yếu tố then chốt quyết định mức độ nghiêm trọng và tiên lượng bệnh. Không phải tất cả bệnh nhân Covid-19 đều trải qua bão Cytokine, nhưng những người có phản ứng miễn dịch mạnh mẽ nhưng không hiệu quả trong việc kiểm soát virus dễ rơi vào tình trạng này.
Hiện tại, chưa có một loại thuốc “đặc trị” duy nhất có thể ngăn chặn hoàn toàn cơn bão Cytokine. Tuy nhiên, các bác sĩ sử dụng nhiều phương pháp điều trị hỗ trợ và điều hòa miễn dịch để kiểm soát tình trạng này. Các loại thuốc như Corticosteroid (kháng viêm mạnh), thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ: Tocilizumab, Baricitinib nhắm vào các Cytokine hoặc con đường tín hiệu cụ thể) được sử dụng để làm dịu phản ứng miễn dịch quá mức. Đồng thời, các biện pháp hồi sức tích cực như thở máy, lọc máu (nếu suy thận), hỗ trợ tuần hoàn… là vô cùng quan trọng để duy trì chức năng sống cho các cơ quan bị tổn thương và giúp cơ thể có thời gian phục hồi.
Nghiên cứu và phát triển thuốc điều trị bão Cytokine: Thách thức trong cuộc chiến chống lại các bệnh nặng
Việc nghiên cứu về bão Cytokine và các phương pháp điều trị nó vẫn đang được tiến hành rộng rãi, đặc biệt sau đại dịch Covid-19. Hiểu rõ hơn về cơ chế gây bão Cytokine giúp các nhà khoa học và y bác sĩ tìm ra những phác đồ điều trị hiệu quả hơn, giảm thiểu tỷ lệ bệnh nặng và tử vong cho bệnh nhân mắc các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm.
