Trong dòng chảy mỹ thuật hiện đại Việt Nam, bức tranh Chân dung Madam Phương của họa sĩ Mai Trung Thứ nổi bật như một biểu tượng, không chỉ bởi vẻ đẹp nghệ thuật tinh tế mà còn bởi câu chuyện lịch sử và giá trị kỷ lục trên thị trường quốc tế. Tác phẩm này không chỉ là một bức chân dung đơn thuần mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật phương Tây và cảm quan Á Đông, thể hiện sâu sắc văn hóa và con người Việt Nam đầu thế kỷ 20.
Mai Trung Thứ và Sự ra đời của Tuyệt tác Chân dung Madam Phương
Mai Trung Thứ – Danh họa Việt Nam
Họa sĩ Mai Trung Thứ (1906-1980) là một trong những tên tuổi lẫy lừng của nền mỹ thuật Việt Nam giai đoạn cận đại. Ông là sinh viên khóa đầu tiên (1925-1930) của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương danh giá tại Hà Nội, ngôi trường đã đào tạo nên nhiều thế hệ họa sĩ tài năng, góp phần định hình diện mạo mỹ thuật Việt Nam như Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên…
Sau khi tốt nghiệp, Mai Trung Thứ sớm gây dựng được tên tuổi và sự nghiệp tại Pháp. Phong cách nghệ thuật của ông đặc trưng bởi sự dịu dàng, lãng mạn, thường khai thác các đề tài gần gũi như phụ nữ, trẻ em, cuộc sống sinh hoạt thường ngày, được thể hiện qua góc nhìn và kỹ thuật vẽ đậm chất Á Đông nhưng tiếp thu có chọn lọc kỹ thuật sơn dầu phương Tây.
Chân dung họa sĩ Mai Trung Thứ – Tác giả của bức tranh Madam Phương
Hoàn cảnh sáng tác bức Chân dung Madam Phương
Bức Chân dung Madam Phương được Mai Trung Thứ sáng tác vào khoảng năm 1930, ngay sau khi ông tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và trong thời gian giảng dạy tại Huế. Người phụ nữ trong tranh được biết đến là Madam Phương, một phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp quý tộc Hà Thành xưa.
Xem Thêm Bài Viết:- Máy Hút Mùi Tự Hủy Là Gì? Ưu Nhược Điểm và Cách Sử Dụng Hiệu Quả
- Màu sắc phong thủy cho người Ất Dậu 2025
- Giải Mã Toàn Diện Mỹ Thuật Công Nghiệp Điểm Chuẩn Hiện Nay
- Kỹ thuật vẽ cảnh đánh nhau sống động và chân thực
- Thông tin chi tiết về Đại học Ngoại thương
Theo nhiều nguồn tư liệu và giai thoại, họa sĩ Mai Trung Thứ đã gặp gỡ Madam Phương và ngay lập tức bị ấn tượng bởi vẻ đẹp thanh tú, sự quý phái và khí chất đoan trang của bà. Nét đẹp ấy đã trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ để ông thực hiện bức chân dung này. Không ít người tin rằng giữa họa sĩ và người mẫu có một mối giao cảm đặc biệt, hoặc ít nhất là tình cảm đơn phương từ phía Mai Trung Thứ, điều được cho là đã thổi hồn và tình yêu vào từng nét cọ, tạo nên chiều sâu cảm xúc cho tác phẩm.
Bức tranh Chân dung Madam Phương của danh họa Mai Trung Thứ
Đặc điểm Nghệ thuật và Vẻ đẹp của Bức tranh Madam Phương
Bức Chân dung Madam Phương được vẽ bằng chất liệu sơn dầu, với kích thước ấn tượng 135.5 x 80cm, cho thấy tầm vóc quan trọng mà họa sĩ dành cho tác phẩm này. Trung tâm bức tranh là hình ảnh Madam Phương trong bộ áo dài truyền thống nền nã, đầu đội khăn vấn – trang phục đặc trưng của phụ nữ Việt Nam thời bấy giờ, thể hiện rõ nét văn hóa dân tộc.
Khuôn mặt của Madam Phương được Mai Trung Thứ khắc họa với sự tỉ mỉ và tinh tế đặc biệt. Từng đường nét từ ánh mắt, sống mũi, đôi môi đều toát lên vẻ thanh thoát, dịu dàng, trí tuệ và khí chất quý phái của một tiểu thư đài các. Bố cục tranh hoành tráng nhưng cách thể hiện lại rất đỗi dịu dàng và gần gũi, tạo cảm giác chân thực và sống động. Vẻ đẹp vượt thời gian của bức chân dung này còn được công chúng biết đến rộng rãi khi xuất hiện trong một phân cảnh của bộ phim nổi tiếng “Mùi đu đủ xanh” (1993), tác phẩm từng được đề cử giải Oscar.
Kỷ lục Đấu giá và Ý nghĩa Lịch sử của Bức tranh Madam Phương
Chấn động tại sàn đấu giá quốc tế
Vào ngày 18 tháng 4 năm 2021, bức Chân dung Madam Phương đã tạo nên một sự kiện chấn động trên thị trường nghệ thuật quốc tế, đặc biệt là đối với mỹ thuật Việt Nam. Tại phiên đấu giá của nhà Sotheby’s ở Hong Kong, tác phẩm đã được gõ búa với mức giá cuối cùng lên tới 3,1 triệu USD (khoảng 72 tỷ đồng theo tỷ giá lúc bấy giờ).
Mức giá này đã phá vỡ kỷ lục đấu giá cao nhất cho một tác phẩm mỹ thuật Việt Nam được thiết lập trước đó (bức Khỏa Thân của họa sĩ Lê Phổ với giá 1,4 triệu USD vào năm 2019). Ngay từ khi được đưa ra đấu giá, bức chân dung đã thu hút sự chú ý lớn. Giá khởi điểm chỉ 500.000 USD, nhưng chỉ trong vòng vài phút, cuộc cạnh tranh quyết liệt của các nhà sưu tập quốc tế đã đẩy giá trị của tác phẩm tăng vọt, đỉnh điểm là mức 1,9 triệu USD chỉ sau 2 phút mở màn, trước khi đạt đến con số 2,573 triệu USD (chưa bao gồm thuế và phí) sau nhiều phút “so kè” căng thẳng. Mức giá kỷ lục 3,1 triệu USD cuối cùng đã khẳng định vị thế đặc biệt của bức tranh và họa sĩ Mai Trung Thứ trên bản đồ nghệ thuật thế giới.
Bức tranh Madam Phương lập kỷ lục đấu giá 3.1 triệu USD tại Sotheby's
Bức họa quan trọng đánh dấu bước ngoặt
Lý giải về mức giá cao kỷ lục này, giới chuyên môn nhận định rằng nó phản ánh sự đánh giá ngày càng cao của thị trường nghệ thuật quốc tế đối với nền mỹ thuật và lịch sử nghệ thuật Việt Nam. Bức Chân dung Madam Phương được coi là một trong những tác phẩm lớn nhất và quan trọng nhất của Mai Trung Thứ từng được đưa ra đấu giá.
Tác phẩm được sáng tác trong giai đoạn đầu sự nghiệp của ông tại Việt Nam, mang đậm dấu ấn phong cách riêng biệt mà sau này ông phát triển rực rỡ tại Pháp. Tình cảm sâu sắc, được cho là sự ngưỡng mộ hoặc tình yêu đơn phương của họa sĩ dành cho người mẫu, đã thổi hồn vào bức tranh, tạo nên sức hấp dẫn vượt ngoài giá trị kỹ thuật. Quan trọng hơn, bức Chân dung Madam Phương đã đánh dấu một bước ngoặt lịch sử khi được tuyển chọn tham gia Triển lãm Quốc tế Thuộc địa tại Paris vào năm 1931. Sự kiện này là cơ hội vàng, mở ra cánh cửa để Mai Trung Thứ cùng nhiều họa sĩ Việt Nam khác chính thức bước chân vào thế giới nghệ thuật châu Âu, nhận được sự công nhận và yêu mến từ giới phê bình cũng như các nhà sưu tập quốc tế, đặt nền móng vững chắc cho sự nghiệp rạng rỡ của ông ở nước ngoài.
Tuyệt tác Chân dung Madam Phương – Tác phẩm quan trọng đưa Mai Trung Thứ ra thế giới
Bức tranh Madam Phương hiện ở đâu?
Sau lần đầu tiên được trưng bày tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương vào năm 1930 và sau đó là Triển lãm Quốc tế Thuộc địa tại Paris năm 1931 – nơi bức tranh đã góp phần quan trọng đưa tên tuổi Mai Trung Thứ đến với công chúng châu Âu thông qua sự kiện thu hút hàng chục triệu lượt khách tham quan, hành trình của tác phẩm tiếp tục đầy ý nghĩa.
Tại phiên đấu giá lịch sử năm 2021, bức Chân dung Madam Phương đã tìm được chủ nhân mới. Người sở hữu tác phẩm danh tiếng này là bà Đỗ Thị Lan, hay còn được biết đến với tên quốc tế là Madam Dothi Dumonteil. Bà là vợ của ông Pierre Dumonteil, một nhà sưu tập nghệ thuật nổi tiếng. Hai vợ chồng bà Lan được biết đến là những nhà sưu tập tâm huyết, sở hữu nhiều tác phẩm giá trị của các danh họa Việt Nam. Bức Chân dung Madam Phương hiện được gìn giữ cẩn thận trong bộ sưu tập của gia đình bà, đảm bảo tác phẩm ở trong tình trạng tốt nhất cho các thế hệ sau.
Bức tranh Chân dung Madam Phương hiện thuộc bộ sưu tập của Madam Dothi Dumonteil
Kết luận
Bức tranh Madam Phương của Mai Trung Thứ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc về mặt kỹ thuật và thẩm mỹ, mà còn là một biểu tượng văn hóa và lịch sử. Nó thể hiện vẻ đẹp của phụ nữ Việt Nam xưa, tài năng của một trong những danh họa hàng đầu, và câu chuyện về sự vươn mình của mỹ thuật Việt Nam ra thế giới. Giá trị kỷ lục tại sàn đấu giá quốc tế đã càng khẳng định vị thế đặc biệt và sức hút vượt thời gian của tuyệt tác này, là niềm tự hào của nghệ thuật Việt.
